Thế nào là đất không có giấy tờ?
Đất không có giấy tờ là loại đất mà hộ gia đình hoặc cá nhân đang sử dụng nhưng không có các giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Những giấy tờ này có thể bao gồm Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, và các tài liệu chứng minh quyền sử dụng hoặc sở hữu khác được quy định trong luật.
Đất không có giấy tờ là loại đất mà hộ gia đình hoặc cá nhân đang sử dụng nhưng không sở hữu bất kỳ loại giấy tờ nào được quy định tại khoản 1 Điều 100 của Văn bản hợp nhất số 21/VBHN-VPQH thuộc Luật Đất đai ngày 10 tháng 12 năm 2018. Những giấy tờ này bao gồm các tài liệu chứng minh quyền sử dụng đất được cấp trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 bởi cơ quan có thẩm quyền trong các thời kỳ chính trị khác nhau như Nhà nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa, Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Cũng bao gồm các giấy tờ như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tạm thời, tên trong Sổ đăng ký ruộng đất hoặc Sổ địa chính trước ngày 15 tháng 10 năm 1993; giấy tờ hợp pháp về thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất hoặc tài sản gắn liền với đất; giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc mua bán nhà ở gắn liền với đất trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 có xác nhận của Ủy ban nhân dân cấp xã; giấy tờ thanh lý, hóa giá nhà ở gắn liền với đất; giấy tờ mua nhà thuộc sở hữu nhà nước theo quy định pháp luật; và các loại giấy tờ khác được xác lập trước ngày 15 tháng 10 năm 1993 theo quy định của Chính phủ. Những giấy tờ này là cơ sở pháp lý quan trọng để xác định quyền sử dụng đất và giải quyết các vấn đề liên quan đến tranh chấp đất đai.
Xem ngay: Giá đền bù đất rừng sản xuất
Giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ như thế nào?
Tranh chấp đất đai không có giấy tờ thường xảy ra trong các tình huống khi các bên liên quan không có các giấy tờ pháp lý chứng minh quyền sử dụng đất của mình. Trong những trường hợp này, việc tranh chấp chủ yếu tập trung vào việc xác định quyền và nghĩa vụ của từng bên trong việc sử dụng và quản lý mảnh đất đó. Sự thiếu hụt giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hay quyền sử dụng đất tạo ra khó khăn lớn trong việc làm rõ quyền lợi hợp pháp của từng bên. Điều này có thể dẫn đến việc xuất hiện những bất đồng, mâu thuẫn và xung đột giữa các bên liên quan, bởi vì mỗi bên có thể có quan điểm khác nhau về quyền lợi của mình đối với mảnh đất. Để giải quyết tranh chấp trong những trường hợp này, thường cần phải dựa vào các chứng cứ khác như lời khai của nhân chứng, các tài liệu liên quan hoặc chứng cứ lịch sử để làm rõ nguồn gốc và quyền sử dụng đất. Việc này không chỉ giúp làm rõ quyền lợi hợp pháp của các bên mà còn góp phần đảm bảo sự công bằng và chính xác trong việc giải quyết tranh chấp đất đai, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tất cả các bên liên quan.
Luật Đất đai số 31/2024/QH15 quy định rõ thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai theo Điều 236. Theo đó, tranh chấp đất đai liên quan đến các giấy tờ như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy chứng nhận quyền sở hữu khác thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. Trong trường hợp tranh chấp mà các bên không có các giấy tờ này, họ có thể lựa chọn giữa việc yêu cầu giải quyết tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền hoặc khởi kiện tại Tòa án. Nếu lựa chọn Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh sẽ giải quyết tùy thuộc vào các bên là cá nhân hay tổ chức, và các quyết định này có hiệu lực sau 30 ngày nếu không bị khiếu nại hoặc khởi kiện. Nếu quyết định của Chủ tịch Ủy ban nhân dân không được chấp nhận, các bên có quyền khiếu nại lên cấp cao hơn hoặc khởi kiện tại Tòa án. Trong trường hợp tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai, Tòa án hoặc Trọng tài thương mại Việt Nam sẽ giải quyết. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm cung cấp hồ sơ liên quan khi được yêu cầu. Chính phủ sẽ quy định chi tiết việc giải quyết tranh chấp theo thẩm quyền của các cấp quản lý.
Bài viết liên quan:
- Quy trình khởi kiện tranh chấp đất đai diễn ra như thế nào?
- Thủ tục thuê đất nông nghiệp phục vụ mục đích kinh doanh
- Tải xuống mẫu đơn xin rút hồ sơ chuyển nhượng đất chuẩn 2024
Câu hỏi thường gặp
Tranh chấp về quyền sử dụng đất là tranh chấp giữa những người sử dụng với nhau về ranh giới giữa các vùng đất. Loại tranh chấp này thường do một bên tự ý thay đổi ranh giới hoặc hai bên không xác định được với nhau về ranh giới, một số trường hợp chiếm luôn diện tích đất của người khác.
Tranh chấp về quyền, nghĩa vụ phát sinh trong quá trình sử dụng đất mang bản chất là tranh chấp về hợp đồng dân sự. Tranh chấp này có thể là yêu cầu thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, công nhận hiệu lực của hợp đồng, tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu…
