Hiểu như thế nào về ranh giới đất đai?
Ranh giới sử dụng đất đai được xác định thông qua việc đặt mốc giới cụ thể, được thực hiện bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền trong quá trình giao đất hoặc cho thuê đất. Khi cơ quan này tiến hành giao đất hoặc cho thuê đất, các mốc giới sẽ được thiết lập và ghi chép rõ ràng trên thực địa để đảm bảo tính chính xác. Những thông tin về ranh giới này sẽ được ghi trong quyết định giao đất hoặc cho thuê đất và được mô tả chi tiết trong hồ sơ địa chính, giúp người sử dụng đất và các bên liên quan có cơ sở pháp lý vững chắc trong việc xác định và bảo vệ quyền lợi của mình.
Nguyên tắc xác định ranh giới giữa các thửa đất liền kề
Ranh giới giữa các thửa đất liền kề là đường phân chia chính thức giữa hai hoặc nhiều khu đất liền kề, xác định sự phân định quyền sử dụng đất của từng chủ sở hữu. Ranh giới này thường được thể hiện bằng các mốc giới, cột mốc, hoặc các chỉ dẫn khác trên thực địa và được ghi chép trong các tài liệu pháp lý như quyết định giao đất hoặc hồ sơ địa chính.
Tại Điều 175 của Bộ Luật Dân sự 2015, các quy định về ranh giới giữa các bất động sản liền kề được thiết lập như sau: Việc xác định ranh giới giữa các bất động sản có thể dựa trên thỏa thuận giữa các bên liên quan hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu không có thỏa thuận hoặc quyết định từ cơ quan nhà nước, ranh giới có thể được xác định dựa trên tập quán hoặc các ranh giới đã tồn tại từ 30 năm trở lên mà không có tranh chấp. Các mốc giới này, kể cả những mốc giới như kênh, mương, hào, rãnh, hay bờ ruộng, không được phép lấn chiếm, thay đổi. Mọi chủ thể đều có nghĩa vụ phải tôn trọng và duy trì ranh giới chung. Người sử dụng đất có quyền sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới của thửa đất của mình, nhưng phải tuân thủ các quy định pháp luật và không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của người khác. Bên cạnh đó, chủ sở hữu đất chỉ được phép trồng cây và thực hiện các hoạt động khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình theo ranh giới đã được xác định. Nếu có sự vượt qua ranh giới, như rễ cây hoặc cành cây, thì phải thực hiện việc xén rễ, cắt, tỉa cành phần vượt quá, trừ khi có thỏa thuận khác giữa các bên liên quan.
Xem ngay: giải quyết tranh chấp hợp đồng khai thác gỗ
Thực hiện giải quyết tranh chấp ranh giới đất đai như thế nào?
Tranh chấp ranh giới đất đai là tình trạng mâu thuẫn hoặc xung đột phát sinh giữa các cá nhân hoặc tổ chức về việc xác định, phân định và bảo vệ ranh giới giữa các thửa đất liền kề. Những tranh chấp này thường xảy ra khi có sự không rõ ràng hoặc bất đồng về vị trí mốc giới, diện tích đất, hoặc quyền sử dụng đất của từng bên.
Để giải quyết tranh chấp mốc giới đất, quy trình được thực hiện qua 4 bước chính như sau:
Bước 1: Hòa giải tranh chấp tại Ủy ban cấp xã. Các bên tranh chấp có thể tự hòa giải thông qua thỏa thuận và bàn bạc trên tinh thần tự nguyện, tôn trọng lẫn nhau. Nếu không đạt được thỏa thuận, họ có quyền nộp đơn lên Ủy ban cấp xã yêu cầu giải quyết. Ủy ban cấp xã sẽ thẩm tra, xác minh nguyên nhân và thu thập tài liệu liên quan, sau đó thành lập Hội đồng hòa giải để tổ chức cuộc họp hòa giải. Cuộc hòa giải chỉ được tiến hành khi tất cả các bên tranh chấp đều có mặt và phải được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày kể từ ngày nhận đơn.
Bước 2: Giải quyết tranh chấp tại Ủy ban cấp huyện và tỉnh. Nếu hòa giải tại Ủy ban cấp xã không thành công, đương sự có thể nộp đơn lên Ủy ban cấp huyện hoặc cấp tỉnh để được giải quyết. Chủ tịch Ủy ban cấp huyện hoặc tỉnh sẽ giao trách nhiệm cho cơ quan tham mưu giải quyết, cơ quan này sẽ thẩm tra, xác minh vụ việc, tổ chức hòa giải và cuộc họp với các ban, ngành liên quan để tư vấn về luật đất đai và hoàn chỉnh hồ sơ trình lên Chủ tịch Ủy ban cùng cấp.
Bước 3: Khiếu nại tại Chủ tịch Ủy ban cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT). Nếu đương sự không đồng ý với quyết định giải quyết, họ có thể khiếu nại lên Chủ tịch Ủy ban cấp tỉnh hoặc Bộ trưởng Bộ TN&MT.
Bước 4: Khởi kiện ra Tòa án nhân dân. Trong suốt quá trình giải quyết tranh chấp, đương sự có quyền khởi kiện ra Tòa án nhân dân để yêu cầu giải quyết vụ việc theo quy định của pháp luật.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục giải quyết tranh chấp ranh giới đất liền kề như thế nào?
- Giải quyết tranh chấp đất đai không có giấy tờ thế nào?
- Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế về đất đai thế nào?
Câu hỏi thường gặp
Pháp luật hiện nay chưa có quy định cụ thể thế nào là mốc giới, tuy nhiên căn cứ quy định tại Bộ luật Dân sự 2015 về mốc giới giữa các bất động sản liền kề, có thể hiểu mốc giới là điểm ngăn cách giữa các bất động sản liền kề, do các chủ sở hữu bất động sản liền kề thỏa thuận với nhau và những vật mốc giới là sở hữu chung của các chủ thể.
Các vật mốc giới có thể là cột mốc, hàng rào, trồng cây, xây tường ngăn trên ranh giới.
Căn cứ Điều 2 Thông tư 10/2016/TT-BXD, các loại mốc giới được quy định như sau:
– Các mốc giới cắm ngoài thực địa gồm: mốc tim đường, mốc chỉ giới đường đỏ, mốc ranh giới khu vực cấm xây dựng theo hồ sơ cắm mốc giới đã được phê duyệt.
– Mốc tim đường là mốc xác định tọa độ và cao độ vị trí các giao Điểm và các Điểm chuyển hướng của tim đường, có ký hiệu TĐ
– Mốc chỉ giới đường đỏ là mốc xác định đường ranh giới phân định giữa phần lô đất để xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc các công trình hạ tầng kỹ thuật, có ký hiệu CGĐ.
– Mốc ranh giới khu vực cấm xây dựng là mốc xác định đường ranh giới khu vực cấm xây dựng; khu bảo tồn, tôn tạo di tích lịch sử, văn hóa và các khu vực cần bảo vệ khác, có ký hiệu RG.
– Trong trường hợp mốc giới cần cắm nằm bên trong công trình hiện trạng, gây ảnh hưởng đến công trình hiện trạng thì xác định mốc tham chiếu để thay thế mốc giới cần cắm, có ký hiệu MTC.
