Khoáng sản là gì?
Khoáng sản được hiểu là các khoáng vật và khoáng chất có giá trị sử dụng, được hình thành và tích tụ tự nhiên trong môi trường, có thể tồn tại ở nhiều trạng thái khác nhau như thể rắn, thể lỏng hoặc thể khí. Những khoáng sản này không chỉ hiện diện trong lòng đất mà còn có thể xuất hiện trên bề mặt đất.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 của Luật Khoáng sản năm 2010, khoáng sản được định nghĩa là các khoáng vật và khoáng chất có giá trị sử dụng được hình thành và tích tụ tự nhiên trong ba trạng thái thể rắn, thể lỏng, và thể khí. Những khoáng sản này có thể tồn tại cả trong lòng đất và trên bề mặt đất. Định nghĩa cũng bao gồm cả khoáng vật và khoáng chất có mặt ở các bãi thải của mỏ, tức là các khu vực bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác khoáng sản. Quy định này nhằm mục đích bao quát toàn bộ các dạng và vị trí của khoáng sản, đảm bảo rằng tất cả các loại khoáng sản có ích đều được quản lý và khai thác một cách hợp lý và hiệu quả.
Thế nào là khai thác khoáng sản trái phép?
Định nghĩa về khoáng sản còn bao gồm cả những khoáng vật và khoáng chất có mặt tại các bãi thải của mỏ, nơi mà các hoạt động khai thác trước đây đã để lại. Việc tích tụ các khoáng sản có thể xảy ra qua hàng triệu năm do các quá trình địa chất tự nhiên, và chúng thường có giá trị kinh tế đáng kể vì những ứng dụng trong công nghiệp, xây dựng, và nhiều lĩnh vực khác.
Theo quy định tại Khoản 5 và Khoản 7 Điều 2 của Luật Khoáng sản năm 2010, hoạt động khai thác khoáng sản được định nghĩa là một quy trình tổng thể nhằm thu hồi các khoáng sản từ môi trường tự nhiên. Quy trình này bao gồm nhiều giai đoạn quan trọng như xây dựng cơ bản mỏ, khai đào khoáng sản, phân loại, làm giàu khoáng sản, và các hoạt động khác có liên quan. Cụ thể, xây dựng cơ bản mỏ là việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng cần thiết để tiến hành khai thác. Giai đoạn khai đào là quá trình khai thác khoáng sản từ lòng đất hoặc bề mặt đất. Sau khi thu được khoáng sản, chúng cần được phân loại và làm giàu để tách biệt các thành phần có giá trị cao từ các tạp chất. Các hoạt động liên quan khác có thể bao gồm việc xử lý chất thải, bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác. Tổng thể, tất cả các bước này đều hướng tới việc tối ưu hóa việc thu hồi khoáng sản và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và cộng đồng.
Tìm hiểu ngay: Giá đền bù đất rừng sản xuất
Mức xử phạt khai thác khoáng sản trái phép
Việc quản lý và khai thác khoáng sản một cách hiệu quả và bền vững là rất quan trọng để đảm bảo rằng các nguồn tài nguyên này được sử dụng tối ưu và giảm thiểu các tác động tiêu cực đến môi trường và cộng đồng.
Hành vi khai thác khoáng sản trái phép có thể dẫn đến nhiều hình thức xử phạt nghiêm khắc, bao gồm cả xử phạt hành chính và xử lý hình sự. Theo quy định tại Điều 47 Nghị định 36/2020/NĐ-CP, cá nhân và tổ chức vi phạm về khai thác khoáng sản (trừ cát, sỏi lòng sông, suối, hồ) mà không có giấy phép sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tùy thuộc vào khối lượng khoáng sản bị khai thác và loại khoáng sản. Cụ thể, đối với việc khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường mà không sử dụng vật liệu nổ công nghiệp, mức phạt dao động từ 1.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng tùy thuộc vào khối lượng khai thác. Nếu khai thác có sử dụng vật liệu nổ công nghiệp hoặc các loại khoáng sản khác, mức phạt có thể từ 70.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, tùy thuộc vào loại khoáng sản và thẩm quyền cấp phép. Đối với khai thác các khoáng sản quý như vàng, bạc, đá quý, mức phạt có thể từ 50.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, dựa trên khối lượng khai thác. Ngoài phạt tiền, còn có hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm, cùng với các biện pháp khắc phục hậu quả như cải tạo, phục hồi môi trường và chi trả chi phí giám định.
Về xử lý hình sự, theo Điều 227 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi 2017, cá nhân vi phạm quy định về khai thác khoáng sản trái phép có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù từ 06 tháng đến 07 năm, tùy thuộc vào mức độ vi phạm, thu lợi bất chính, giá trị khoáng sản và các tác động đối với sức khỏe cộng đồng và môi trường. Nếu phạm tội thuộc khung 1, mức phạt tiền có thể từ 300.000.000 đồng đến 1.500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Trong khi đó, nếu phạm tội thuộc khung 2, mức phạt có thể lên đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 02 năm đến 07 năm, với các tình tiết như gây sự cố môi trường hay làm chết người. Đối với pháp nhân thương mại, mức phạt tiền có thể lên tới 7.000.000.000 đồng hoặc bị đình chỉ hoạt động, cấm huy động vốn trong thời gian từ 06 tháng đến 03 năm. Những hình phạt nghiêm khắc này nhằm răn đe và ngăn chặn các hành vi khai thác khoáng sản trái phép, bảo vệ tài nguyên và môi trường.
Mời bạn xem thêm:
- Đơn đề nghị gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản mới năm 2024
- Thủ tục đăng ký mã vạch cho sản phẩm nhập khẩu năm 2024
- Quy định về giấy phép lưu hành sản phẩm ra sao?
Câu hỏi thường gặp
Hoạt động khoáng sản bao gồm hoạt động thăm dò khoáng sản, hoạt động khai thác khoáng sản. Đồng thời, hoạt động khoáng sản chỉ được tiến hành khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cho phép. (Theo Khoản 2 Điều 4 Luật Khoáng sản 2010)
Theo Điều 8 Luật Khoáng sản 2010 quy định những hành vi bị cấm trong hoạt động khoáng sản như sau:
– Lợi dụng hoạt động khoáng sản xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
– Lợi dụng thăm dò để khai thác khoáng sản.
– Thực hiện điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản, hoạt động khoáng sản khi chưa được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền cho phép.
– Cản trở trái pháp luật hoạt động điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản, hoạt động khoáng sản.
– Cung cấp trái pháp luật thông tin về khoáng sản thuộc bí mật nhà nước.
– Cố ý hủy hoại mẫu vật địa chất, khoáng sản có giá trị hoặc quý hiếm.
– Các hành vi khác theo quy định của pháp luật.
