Xuất bản là gì?
Xuất bản là một quy trình toàn diện và có tổ chức, đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị và chuyển tải thông tin đến tay độc giả. Quy trình này bắt đầu bằng việc tổ chức và khai thác các bản thảo, vốn là những tài liệu, ý tưởng hoặc nội dung chưa được công bố chính thức. Sau giai đoạn khai thác, bản thảo sẽ được chuyển sang bước biên tập, một quá trình thiết yếu nhằm hoàn thiện nội dung, chỉnh sửa lỗi, và chuẩn hóa văn phong để đảm bảo chất lượng và tính chính xác.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 4 của Luật Xuất bản năm 2012, xuất bản được định nghĩa là quá trình tổ chức và khai thác bản thảo, sau đó biên tập để tạo ra bản mẫu với mục đích in ấn và phát hành, hoặc phát hành trực tiếp qua các phương tiện điện tử. Quá trình xuất bản bao gồm hai phương thức chính:
Thứ nhất, in ấn là việc sử dụng các thiết bị in ấn để tạo ra các xuất bản phẩm từ bản mẫu đã được biên tập. Đây là phương pháp truyền thống để sản xuất sách, báo, tạp chí và các tài liệu khác, với sự trợ giúp của các máy móc và công nghệ in ấn.
Thứ hai, phát hành là việc đưa các xuất bản phẩm đến tay người sử dụng thông qua một hoặc nhiều hình thức khác nhau. Các hình thức phát hành có thể bao gồm việc mua bán, phân phát, tặng, cho thuê, cho mượn, xuất khẩu, nhập khẩu, và tổ chức các hội chợ, triển lãm. Mục tiêu của các hoạt động này là làm cho các xuất bản phẩm tiếp cận được với độc giả và người tiêu dùng một cách hiệu quả nhất.
Quy định pháp luật về hoạt động phát hành xuất bản phẩm như thế nào?
Hoạt động phát hành xuất bản phẩm là quá trình đưa các tài liệu, sách báo, tạp chí và các sản phẩm thông tin khác đến tay người tiêu dùng và độc giả. Quá trình này bao gồm một loạt các bước nhằm đảm bảo rằng các sản phẩm xuất bản được phân phối và tiếp cận với công chúng một cách hiệu quả.
Theo Điều 36 của Luật Xuất bản năm 2012, hoạt động phát hành xuất bản phẩm được quy định cụ thể như sau: Cơ sở phát hành xuất bản phẩm bao gồm các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập, và hộ kinh doanh xuất bản phẩm (gọi chung là cơ sở phát hành). Nhà xuất bản có quyền thành lập cơ sở phát hành xuất bản phẩm để thực hiện các hoạt động liên quan.
Cơ sở phát hành, bao gồm doanh nghiệp và đơn vị sự nghiệp công lập, phải đăng ký hoạt động với cơ quan quản lý nhà nước về xuất bản theo quy định tại khoản 1 Điều 37 của Luật này. Để hoạt động hợp pháp, cơ sở phát hành cần đáp ứng các điều kiện sau: Đối với doanh nghiệp và đơn vị sự nghiệp công lập, người đứng đầu cơ sở phải thường trú tại Việt Nam và có văn bằng hoặc chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ về phát hành xuất bản phẩm từ các cơ sở đào tạo chuyên ngành. Cơ sở cũng cần có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc quyết định thành lập đơn vị sự nghiệp công lập, cùng với một địa điểm kinh doanh xuất bản phẩm.
Đối với hộ kinh doanh, chủ hộ phải thường trú tại Việt Nam, có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và địa điểm kinh doanh xuất bản phẩm để đảm bảo điều kiện hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật
Xem thêm: Mẫu đề nghị cấp chứng thư số cho cá nhân
Thủ tục đăng ký xuất bản như thế nào?
Đăng ký xuất bản là quy trình chính thức mà các cá nhân, tổ chức hoặc cơ sở xuất bản phải thực hiện để được phép công bố và phát hành các xuất bản phẩm, như sách, báo, tạp chí, và tài liệu khác. Quy trình này nhằm đảm bảo rằng các xuất bản phẩm đáp ứng các yêu cầu pháp lý và tiêu chuẩn chất lượng, đồng thời tạo điều kiện cho việc quản lý và kiểm soát hoạt động xuất bản.
Theo quy định tại Điều 37 của Luật Xuất bản năm 2012, các cơ sở phát hành xuất bản phẩm, bao gồm doanh nghiệp và đơn vị sự nghiệp công lập, trước khi bắt đầu hoạt động phải thực hiện thủ tục đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động xuất bản. Cụ thể, nếu cơ sở phát hành có trụ sở chính và chi nhánh tại hai tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trở lên, thì phải đăng ký hoạt động với Bộ Thông tin và Truyền thông. Ngược lại, nếu cơ sở phát hành chỉ có trụ sở chính và chi nhánh tại cùng một tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, thì việc đăng ký hoạt động phải thực hiện với Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ quy định chi tiết về thủ tục và hồ sơ đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm. Bên cạnh đó, theo khoản 3 Điều 25 của Nghị định 195/2013/NĐ-CP, các cơ sở phát hành xuất bản phẩm và tổ chức, cá nhân hoạt động phát hành xuất bản phẩm điện tử cần phải hoàn tất thủ tục đăng ký trong vòng 12 tháng kể từ ngày nghị định có hiệu lực thi hành.
Cụ thể, trình tự và thủ tục đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm được quy định tại Điều 17 của Thông tư 01/2020/TT-BTTTT. Trước khi bắt đầu hoạt động 15 ngày, cơ sở phát hành phải nộp hồ sơ đăng ký hoạt động theo quy định của Điều 37 Luật Xuất bản 2012. Hồ sơ đăng ký có thể được nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu chính đến Cục Xuất bản, In và Phát hành hoặc Sở. Nếu nộp hồ sơ qua mạng Internet, cơ sở phát hành cần có chứng thư số do tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số cấp và thực hiện theo hướng dẫn trên Cổng thông tin điện tử của Cục Xuất bản, In và Phát hành hoặc Sở về cung cấp dịch vụ công trực tuyến.
Hồ sơ đăng ký phải được lập thành một bộ bao gồm: Đơn đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm, bản sao (xuất trình kèm bản chính để đối chiếu) hoặc bản sao có chứng thực giấy tờ sở hữu trụ sở hoặc hợp đồng thuê, mượn trụ sở làm địa điểm kinh doanh, bản sao (xuất trình kèm bản chính để đối chiếu) hoặc bản sao có chứng thực so hộ khẩu hoặc giấy tờ chứng minh quyền thường trú tại Việt Nam của người đứng đầu cơ sở phát hành, và bản sao (xuất trình kèm bản chính để đối chiếu) hoặc bản sao có chứng thực văn bằng hoặc chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ về phát hành xuất bản phẩm của người đứng đầu cơ sở phát hành do cơ sở đào tạo chuyên ngành cấp.
Sau khi nhận đủ hồ sơ, trong thời hạn 07 ngày làm việc, Cục Xuất bản, In và Phát hành hoặc Sở sẽ xác nhận đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm bằng văn bản. Trong trường hợp không thể xác nhận, cơ quan này phải gửi văn bản trả lời với lý do rõ ràng. Giấy xác nhận đăng ký hoạt động phát hành xuất bản phẩm sẽ không còn giá trị nếu cơ sở phát hành bị sáp nhập, chia tách, giải thể hoặc phá sản.
Mời bạn xem thêm:
- Mẫu đơn đề nghị cấp giấy phép thành lập nhà xuất bản
- 2 Công ty cùng 1 giám đốc xuất hóa đơn cho nhau xử lý thế nào?
- Mẫu Giấy chứng nhận đăng ký chuyển giao công nghệ cập nhật mới
Câu hỏi thường gặp
Cụ thể tại Điều 12 Luật Xuất bản 2012, cơ quan, tổ chức sau đây được thành lập nhà xuất bản, bao gồm:
– Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương và cấp tỉnh;
– Đơn vị sự nghiệp công lập ở trung ương, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp ở trung ương trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và tài liệu khoa học, học thuật.
Trong đó, nhà xuất bản tổ chức và hoạt động theo 02 loại hình:
– Đơn vị sự nghiệp công lập
– Doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện do Nhà nước là chủ sở hữu.
Việc thành lập nhà xuất bản phải có đủ các điều kiện được quy định tại Điều 13 Luật Xuất bản 2012 như sau:
(1) Có tôn chỉ, mục đích, chức năng, nhiệm vụ, đối tượng phục vụ, xuất bản phẩm chủ yếu phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan chủ quản;
(2) Có người đủ tiêu chuẩn quy định tại Điều 17 Luật Xuất bản 2012 để bổ nhiệm tổng giám đốc (giám đốc), tổng biên tập và có ít nhất năm biên tập viên cơ hữu. Cụ thể các tiêu chuẩn đó như sau:
– Tiêu chuẩn đối với tổng giám đốc (giám đốc) nhà xuất bản:
+ Là công dân Việt Nam, thường trú tại Việt Nam, có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt;
+ Có trình độ đại học trở lên;
+ Có ít nhất 03 năm là một trong các công việc biên tập, quản lý xuất bản hoặc báo chí, quản lý tại cơ quan chủ quản nhà xuất bản;
+ Các tiêu chuẩn khác theo quy định của pháp luật.
– Tiêu chuẩn đối với tổng biên tập nhà xuất bản:
+ Có chứng chỉ hành nghề biên tập theo Mẫu số 08 Phụ lục ban hành kèm theo Thông tư 01/2020/TT-BTTTT.
+ Có ít nhất 03 năm làm công việc biên tập tại nhà xuất bản hoặc cơ quan báo chí;
+ Các tiêu chuẩn khác theo quy định của pháp luật.
– Đối với nhà xuất bản tổ chức và hoạt động theo loại hình doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện do Nhà nước là chủ sở hữu mà có chức danh chủ tịch hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty thì chủ tịch hội đồng thành viên hoặc chủ tịch công ty phải đồng thời là tổng giám đốc (giám đốc) nhà xuất bản.
(3) Có trụ sở, nguồn tài chính và các điều kiện cần thiết khác bảo đảm hoạt động của nhà xuất bản do Chính phủ quy định;
(4) Phù hợp với chiến lược, kế hoạch và chính sách của Nhà nước về phát triển hoạt động xuất bản.
Ngoài điều kiện quy định tại (1), (2), (4), nhà xuất bản được thành lập khi có đủ các điều kiện sau đây:
– Trụ sở của nhà xuất bản có diện tích từ 200 mét vuông (m2) sử dụng trở lên;
– Có ít nhất 05 (năm) tỷ đồng để bảo đảm hoạt động xuất bản;
– Có đủ trang thiết bị để tổ chức xuất bản.