Tiền chất thuốc nổ là gì? Điều kiện để kinh doanh tiền chất thuốc nổ hiện nay là gì?
Trong quá trình sản xuất thuốc nổ, tiền chất đóng vai trò là nguyên liệu cơ bản, dễ dàng phản ứng hóa học để tạo ra các chất nổ với khả năng gây tác động mạnh, như TNT, dynamite, hoặc các loại thuốc nổ công nghiệp khác. Chính vì vậy, việc quản lý và kiểm soát các tiền chất thuốc nổ trở thành một nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan chức năng để ngăn ngừa việc sử dụng chúng cho mục đích phi pháp, đặc biệt là trong các hoạt động khủng bố hay tội phạm.
Theo quy định tại khoản 10 Điều 3 của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017, tiền chất thuốc nổ được định nghĩa là những hóa chất nguy hiểm, được sử dụng trực tiếp trong quá trình sản xuất thuốc nổ. Để đảm bảo việc kinh doanh tiền chất thuốc nổ được thực hiện đúng pháp luật, Điều 46 của Luật này (cụ thể là khoản 3) quy định các điều kiện bắt buộc đối với hoạt động này.
Cụ thể, việc kinh doanh tiền chất thuốc nổ chỉ được phép thực hiện bởi các doanh nghiệp được thành lập hợp pháp theo quy định của pháp luật. Địa điểm kho, bến cảng hay nơi tiếp nhận và bốc dỡ tiền chất thuốc nổ phải đáp ứng những yêu cầu nghiêm ngặt về an ninh, trật tự. Đặc biệt, các cơ sở này phải có đủ trang thiết bị để đảm bảo an toàn, phòng chống cháy nổ, đồng thời phải tuân thủ các tiêu chuẩn về khoảng cách an toàn đối với các công trình, khu vực, đối tượng cần bảo vệ theo quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.
Kho chứa tiền chất thuốc nổ, dù là kho do doanh nghiệp sở hữu hay kho thuê, cũng phải đảm bảo điều kiện bảo quản chất lượng của các hóa chất trong suốt quá trình kinh doanh. Công cụ và thiết bị sử dụng để chứa đựng, lưu giữ các chất này phải đảm bảo chất lượng và vệ sinh môi trường. Các phương tiện vận chuyển tiền chất thuốc nổ cũng phải tuân thủ quy định của pháp luật về vận chuyển hàng hóa nguy hiểm. Hơn nữa, doanh nghiệp cần có chứng từ hợp pháp để chứng minh rõ ràng nguồn gốc xuất xứ của các loại tiền chất thuốc nổ mà mình kinh doanh, bao gồm nơi sản xuất, nơi nhập khẩu hoặc nơi cung cấp.
Để đảm bảo an toàn môi trường và sức khỏe cộng đồng, doanh nghiệp phải có trang thiết bị kiểm soát, thu gom và xử lý chất thải nguy hại, hoặc phải có hợp đồng với đơn vị chuyên trách trong việc vận chuyển, xử lý và tiêu hủy chất thải nguy hại theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Đồng thời, doanh nghiệp cần lập kế hoạch hoặc biện pháp phòng ngừa và ứng phó sự cố hóa chất, kế hoạch này cần được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc xác nhận theo yêu cầu của Luật Hóa chất.
Cuối cùng, để bảo vệ an toàn lao động và phòng ngừa các rủi ro có thể xảy ra, những người trực tiếp quản lý và phục vụ trong hoạt động kinh doanh tiền chất thuốc nổ phải được huấn luyện về kỹ thuật an toàn hóa chất, phòng cháy chữa cháy và các kỹ năng khác liên quan. Những quy định này nhằm đảm bảo rằng việc kinh doanh tiền chất thuốc nổ được thực hiện một cách an toàn, hợp pháp và không gây nguy hại cho cộng đồng và môi trường.
Hồ sơ cấp Giấy phép vận chuyển tiền chất thuốc nổ gồm những gì?
Với đặc điểm là các hóa chất nguy hiểm, tiền chất thuốc nổ không chỉ có thể gây ra các tai nạn nghiêm trọng trong quá trình sản xuất, sử dụng mà còn có thể trở thành đối tượng được các tổ chức tội phạm lợi dụng để chế tạo vũ khí nguy hiểm. Do đó, các quốc gia trên thế giới đều có những quy định pháp lý rất nghiêm ngặt đối với việc sản xuất, sử dụng và lưu trữ tiền chất thuốc nổ.
Hồ sơ cấp Giấy phép vận chuyển tiền chất thuốc nổ được lập theo quy định tại khoản 1 Điều 47 của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017, cùng với tiểu mục 9 Mục D Phần II Thủ tục hành chính ban hành kèm theo Quyết định số 3191/QĐ-BCA năm 2022. Hồ sơ này bao gồm các tài liệu cần thiết để đảm bảo quá trình vận chuyển tiền chất thuốc nổ được thực hiện hợp pháp và an toàn. Cụ thể, hồ sơ bao gồm những thành phần sau:
Trước hết, doanh nghiệp hoặc cá nhân xin cấp giấy phép cần nộp văn bản đề nghị, trong đó phải nêu rõ lý do, khối lượng, chủng loại tiền chất thuốc nổ cần vận chuyển, cũng như địa điểm xuất phát và điểm đến, thời gian và tuyến đường vận chuyển. Cùng với đó, cần cung cấp thông tin về người chịu trách nhiệm vận chuyển, người điều khiển phương tiện, cùng với biển kiểm soát của phương tiện vận chuyển.
Tiếp theo, hồ sơ cần bao gồm bản sao Quyết định thành lập của cơ quan có thẩm quyền đối với doanh nghiệp hoặc Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp để chứng minh tính hợp pháp của tổ chức vận chuyển. Trong trường hợp doanh nghiệp vận chuyển các loại tiền chất thuốc nổ như Amoni nitrat với hàm lượng từ 98,5% trở lên, cần phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự liên quan đến sản xuất, kinh doanh tiền chất thuốc nổ (bản sao).
Ngoài các giấy tờ trên, hồ sơ còn phải cung cấp các tài liệu chứng minh đủ điều kiện vận chuyển tiền chất thuốc nổ theo quy định, bao gồm:
- Giấy phép xuất khẩu hoặc nhập khẩu tiền chất thuốc nổ của Bộ Công thương.
- Giấy đăng ký tiếp nhận vật liệu nổ công nghiệp và tiền chất thuốc nổ.
- Hóa đơn bán hàng hoặc lệnh xuất, chứng minh nguồn gốc của tiền chất thuốc nổ.
- Hợp đồng mua bán và hợp đồng vận chuyển tiền chất thuốc nổ.
- Biên bản kiểm tra phòng cháy, chữa cháy đối với phương tiện vận chuyển, nhằm đảm bảo rằng phương tiện đáp ứng các yêu cầu về an toàn cháy nổ.
- Giấy chứng nhận huấn luyện về an toàn, phòng cháy chữa cháy cho người vận chuyển và người áp tải hàng hóa.
- Giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn về tiền chất thuốc nổ cho người vận chuyển và người áp tải, để đảm bảo rằng nhân viên có đủ kỹ năng xử lý các tình huống nguy hiểm.
- Giấy phép lái phương tiện và giấy đăng ký phương tiện vận chuyển, đảm bảo phương tiện vận chuyển đủ điều kiện lưu hành.
Ngoài các giấy tờ liên quan đến doanh nghiệp và phương tiện vận chuyển, hồ sơ cũng cần có Giấy giới thiệu người đại diện đến liên hệ và bản sao các giấy tờ tùy thân của người đến liên hệ, bao gồm Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc Chứng minh Công an nhân dân.
Tất cả những giấy tờ này được yêu cầu để đảm bảo quá trình vận chuyển tiền chất thuốc nổ được thực hiện đúng pháp luật, an toàn và không gây nguy hiểm cho cộng đồng, đồng thời giúp cơ quan chức năng có đầy đủ thông tin để kiểm tra, giám sát hoạt động này.
Tìm hiểu thêm: Mua bán pháo hoa bị phạt như thế nào
Thủ tục cấp Giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ từ ngày 01/01/2025
Các doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân có liên quan đến hoạt động kinh doanh tiền chất thuốc nổ cần tuân thủ đầy đủ các điều kiện về an ninh, an toàn, cũng như các quy định về bảo vệ môi trường và phòng chống cháy nổ để đảm bảo an toàn cho cộng đồng và ngăn ngừa nguy cơ tai nạn, thảm họa có thể xảy ra.
Theo quy định tại Điều 45 của Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2024, thủ tục cấp giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ được quy định rõ ràng nhằm đảm bảo hoạt động kinh doanh này được thực hiện một cách hợp pháp, an toàn và tuân thủ các yêu cầu về an ninh, trật tự. Hồ sơ đề nghị cấp giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ cần có các tài liệu và thông tin cơ bản như sau:
Trước tiên, doanh nghiệp phải nộp văn bản đề nghị cấp giấy phép, trong đó cần ghi rõ tên, địa chỉ của doanh nghiệp, lý do đề nghị cấp phép, và thông tin cá nhân của người đại diện theo pháp luật như họ tên, địa chỉ, số định danh cá nhân hoặc số hộ chiếu. Ngoài ra, văn bản này cũng phải cung cấp thông tin về số quyết định thành lập doanh nghiệp hoặc số giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, cùng với số văn bản thẩm duyệt, kiểm tra nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy đối với kho bảo quản tiền chất thuốc nổ và số giấy phép môi trường. Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp kinh doanh tiền chất thuốc nổ như Amoni nitrat có hàm lượng từ 98,5% trở lên, phải có thêm giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự.
Ngoài văn bản đề nghị, doanh nghiệp còn phải cung cấp bảng kê khai hệ thống kho, bến cảng, nhà xưởng của cơ sở kinh doanh, kèm theo văn bản cho phép đưa công trình vào sử dụng. Danh sách các phương tiện vận tải chuyên dùng và bản sao giấy phép lưu hành của các phương tiện này cũng là những tài liệu cần thiết. Đồng thời, doanh nghiệp cần trình bày kế hoạch hoặc các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố khẩn cấp đối với kho và phương tiện vận chuyển tiền chất thuốc nổ, nhằm đảm bảo an toàn trong suốt quá trình hoạt động.
Trong trường hợp giấy phép bị mất hoặc hư hỏng, doanh nghiệp có thể đề nghị cấp lại giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ. Văn bản đề nghị cấp lại phải nêu rõ lý do mất hoặc hư hỏng và kết quả xử lý sự việc. Thời hạn hiệu lực của giấy phép cấp lại sẽ không thay đổi so với giấy phép ban đầu.
Giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ cũng có thể được điều chỉnh khi có thay đổi về nội dung đăng ký doanh nghiệp, địa điểm, quy mô, điều kiện hoạt động hoặc các thông tin liên quan đến tổ chức đăng ký. Hồ sơ đề nghị điều chỉnh bao gồm văn bản đề nghị điều chỉnh và các giấy tờ tài liệu liên quan chứng minh sự thay đổi. Thời hạn hiệu lực của giấy phép sẽ không thay đổi trong trường hợp điều chỉnh.
Tất cả hồ sơ và văn bản đề nghị nêu trên cần được nộp qua Cổng dịch vụ công quốc gia, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của Bộ Công Thương hoặc gửi qua đường bưu chính đến cơ quan có thẩm quyền được Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định. Nếu doanh nghiệp trực tiếp nộp hồ sơ, cần bổ sung thông tin về họ tên, số định danh cá nhân hoặc số hộ chiếu của người đến liên hệ để cơ quan chức năng có thể dễ dàng liên lạc và xử lý hồ sơ.
Theo quy định, cơ quan có thẩm quyền sẽ cấp giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ trong thời gian 05 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Trong trường hợp không cấp phép, cơ quan chức năng sẽ có văn bản trả lời và nêu rõ lý do từ chối. Giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ sẽ có thời hạn là 05 năm, sau đó doanh nghiệp cần làm thủ tục gia hạn hoặc xin cấp lại giấy phép nếu có thay đổi trong hoạt động kinh doanh.
Như vậy, việc cấp giấy phép kinh doanh tiền chất thuốc nổ đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, hợp lệ để đảm bảo quá trình cấp phép diễn ra thuận lợi, bảo đảm an toàn và tuân thủ quy định của Nhà nước.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục cấp giấy đăng ký lưu hành nguyên liệu làm thuốc
- Thủ tục xin trích lục giấy đăng ký kết hôn năm 2024
- Mẫu giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh năm 2024
Câu hỏi thường gặp:
Vũ khí là thiết bị, phương tiện hoặc tổ hợp những thiết bị, phương tiện được chế tạo, sản xuất có khả năng gây sát thương, nguy hại cho tính mạng, sức khỏe con người, phá hủy kết cấu vật chất, bao gồm: vũ khí quân dụng, vũ khí thô sơ, vũ khí thể thao, súng săn.
Vật liệu nổ là sản phẩm dưới tác động của xung kích thích ban đầu gây ra phản ứng hóa học nhanh, mạnh, tỏa nhiệt, sinh khí, phát sáng, tạo ra tiếng nổ, bao gồm:
a) Thuốc nổ là hóa chất hoặc hỗn hợp chất được sản xuất, sử dụng nhằm tạo ra phản ứng nổ dưới tác động của xung kích thích;
b) Phụ kiện nổ là kíp nổ, dây nổ, dây cháy chậm, mồi nổ, vật phẩm chứa thuốc nổ có tác dụng tạo xung kích thích ban đầu làm nổ khối thuốc nổ hoặc thiết bị chuyên dùng có chứa thuốc nổ.