Quy định pháp luật về hộ kinh doanh như thế nào?
Hộ kinh doanh cá thể là một trong những hình thức tổ chức kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, được thành lập và quản lý bởi một cá nhân hoặc các thành viên trong một hộ gia đình. Đây là hình thức kinh doanh đơn giản, không yêu cầu vốn điều lệ tối thiểu và có thể thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Một trong những đặc điểm quan trọng của hộ kinh doanh cá thể là chủ thể của hộ phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các hoạt động kinh doanh của hộ.
Theo Điều 79 Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp, khái niệm về hộ kinh doanh cá thể được quy định rõ ràng. Hộ kinh doanh cá thể có thể do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập. Một điểm đặc biệt của hộ kinh doanh là chủ hộ kinh doanh chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các hoạt động kinh doanh của hộ, đảm bảo tính toàn diện và trách nhiệm cao đối với mọi quyết định liên quan đến hoạt động kinh doanh của hộ. Trong trường hợp có nhiều thành viên trong gia đình cùng đăng ký thành lập hộ kinh doanh, các thành viên này sẽ ủy quyền cho một người làm đại diện pháp lý cho hộ kinh doanh. Chính vì vậy, cá nhân đăng ký hộ kinh doanh hoặc người được ủy quyền từ các thành viên trong gia đình sẽ là chủ hộ kinh doanh và có trách nhiệm pháp lý đối với tất cả các hoạt động kinh tế của hộ. Điều này không chỉ giúp dễ dàng quản lý mà còn xác định rõ quyền và nghĩa vụ của từng cá nhân trong hộ kinh doanh.
Quy định về quyền thành lập hộ kinh doanh và nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh
Hộ kinh doanh là một hình thức tổ chức kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình đăng ký thành lập và thực hiện các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là hình thức kinh doanh phổ biến, đặc biệt trong các lĩnh vực nhỏ lẻ, vừa và nhỏ, không yêu cầu quá nhiều thủ tục phức tạp. Một trong những đặc điểm quan trọng của hộ kinh doanh là chủ thể đứng ra thành lập phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với các hoạt động kinh doanh của hộ. Điều này có nghĩa là nếu hộ kinh doanh gặp phải vấn đề tài chính, chẳng hạn như thua lỗ, nợ nần hoặc các sự cố phát sinh trong quá trình hoạt động, cá nhân hoặc các thành viên trong gia đình sẽ phải chịu trách nhiệm và có thể sử dụng tài sản cá nhân để giải quyết các nghĩa vụ tài chính của hộ kinh doanh.
Căn cứ vào Điều 80 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, quy định về quyền thành lập hộ kinh doanh và nghĩa vụ đăng ký hộ kinh doanh, có thể thấy rằng các cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình là công dân Việt Nam có đầy đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015 có quyền thành lập hộ kinh doanh. Tuy nhiên, quyền này bị giới hạn trong một số trường hợp đặc biệt, bao gồm những người chưa thành niên, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người bị mất năng lực hành vi dân sự, hoặc những người có khó khăn trong nhận thức và làm chủ hành vi. Thêm vào đó, những người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị tạm giam, chấp hành hình phạt tù, hoặc đang thực hiện biện pháp xử lý hành chính tại cơ sở cai nghiện bắt buộc hay cơ sở giáo dục bắt buộc cũng không được phép thành lập hộ kinh doanh. Ngoài ra, những người bị Tòa án cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định cũng không có quyền thành lập hộ kinh doanh, cùng với các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt, cá nhân hoặc thành viên hộ gia đình chỉ được phép đăng ký một hộ kinh doanh duy nhất trong phạm vi toàn quốc. Họ cũng có quyền tham gia góp vốn, mua cổ phần hoặc mua phần vốn góp trong các doanh nghiệp dưới tư cách cá nhân. Tuy nhiên, những người này không được phép đồng thời là chủ doanh nghiệp tư nhân hoặc là thành viên hợp danh của công ty hợp danh, trừ trường hợp được sự đồng ý của các thành viên hợp danh còn lại. Điều này nhằm đảm bảo sự rõ ràng và tránh xung đột quyền lợi trong các hoạt động kinh doanh của cá nhân hoặc hộ gia đình.
Tìm hiểu thêm: Khi đăng ký hộ kinh doanh cần giấy tờ gì
Hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh gồm những gì?
Đăng ký hộ kinh doanh là thủ tục pháp lý mà cá nhân hoặc các thành viên trong hộ gia đình thực hiện để chính thức thành lập một hộ kinh doanh theo quy định của pháp luật. Việc đăng ký hộ kinh doanh giúp cho hoạt động kinh doanh của hộ trở thành hợp pháp, được cấp phép và có quyền hoạt động trong phạm vi pháp luật cho phép.
Khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh phải nộp một bộ hồ sơ tại Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 87 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh bao gồm các giấy tờ sau: Giấy đề nghị đăng ký hộ kinh doanh, giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ hộ kinh doanh hoặc thành viên hộ gia đình trong trường hợp các thành viên hộ gia đình cùng đăng ký hộ kinh doanh, bản sao biên bản họp của các thành viên hộ gia đình về việc thành lập hộ kinh doanh, và bản sao văn bản ủy quyền của các thành viên hộ gia đình cho một thành viên làm chủ hộ kinh doanh.
Cũng theo Khoản 2 Điều 85 Nghị định 01/2021/NĐ-CP, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện không được yêu cầu người thành lập hộ kinh doanh hoặc hộ kinh doanh nộp thêm bất kỳ giấy tờ hay hồ sơ nào khác ngoài các giấy tờ đã nêu trong hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh. Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ trao Giấy biên nhận và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh cho hộ kinh doanh trong vòng 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp hồ sơ không hợp lệ, trong thời gian 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ hoặc người thành lập hộ kinh doanh, nêu rõ lý do và yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ (nếu có). Nếu sau 03 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ đăng ký hộ kinh doanh mà không nhận được Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc thông báo yêu cầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ, người thành lập hộ kinh doanh có quyền khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo.
Định kỳ vào tuần làm việc đầu tiên hàng tháng, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ gửi danh sách các hộ kinh doanh đã đăng ký trong tháng trước cho Cơ quan thuế cùng cấp, Phòng Đăng ký kinh doanh và các cơ quan quản lý chuyên ngành cấp tỉnh, nhằm phục vụ công tác quản lý và thu thuế đối với các hộ kinh doanh.
Mời bạn xem thêm:
- Đội mũ bảo hiểm lưỡi trai có bị phạt không?
- Hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp năm 2024
- Bảo hiểm hàng không là gì?
Câu hỏi thường gặp:
Cá nhân, hộ gia đình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp, làm muối và những người bán hàng rong, quà vặt, buôn chuyến, kinh doanh lưu động, kinh doanh thời vụ, làm dịch vụ có thu nhập thấp không phải đăng ký hộ kinh doanh.
Tên hộ kinh doanh bao gồm 2 thành tố: “Hộ kinh doanh + Tên riêng của hộ kinh doanh”.
Tên hộ kinh doanh không được sử dụng cụm từ “công ty”, “doanh nghiệp” vì dễ gây nhầm lẫn với loại hình doanh nghiệp.
Tên riêng hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của những hộ kinh doanh khác đã đăng ký trong phạm vi cấp huyện.
Không sử dụng tiếng anh để đặt tên cho HKD. Nếu sử dụng phải đảm bảo giữa các ký tự có dấu chấm đi kèm.