Khái niệm các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người
Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm và danh dự của con người bao gồm những hành vi vi phạm pháp luật gây tổn hại đến quyền sống và quyền được bảo vệ của mỗi cá nhân.
Hiến pháp năm 2013 đã xác định rõ ràng quyền sống và quyền bất khả xâm phạm về thân thể của mọi người, nhấn mạnh rằng tính mạng con người phải được pháp luật bảo vệ. Theo Điều 19, không ai có thể bị tước đoạt tính mạng một cách trái pháp luật, điều này thể hiện sự tôn trọng tối cao đối với sự sống. Tiếp theo, Điều 20 quy định rằng mọi người có quyền được bảo vệ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm, đồng thời không ai có thể bị tra tấn hay chịu bất kỳ hình thức đối xử nào xâm phạm đến thân thể và tinh thần. Đặc biệt, việc bắt giữ người cũng phải tuân theo quy định pháp luật, chỉ thực hiện khi có quyết định của Tòa án hoặc Viện kiểm sát, trừ trường hợp phạm tội quả tang.
Để bảo đảm việc thực thi các nguyên tắc này, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã dành một chương riêng để quy định những hành vi xâm phạm đến quyền sống, quyền được bảo vệ về sức khỏe, nhân phẩm và danh dự con người. Các tội xâm phạm tính mạng và sức khỏe con người được coi là những hành vi nguy hiểm cho xã hội, được thực hiện bởi những người có năng lực trách nhiệm hình sự và có lỗi. Những hành vi này không chỉ gây tổn hại mà còn đe dọa đến quyền sống và quyền được bảo vệ của mỗi cá nhân. Do đó, Bộ luật Hình sự đã quy định rõ hình phạt áp dụng đối với những người thực hiện các hành vi vi phạm này, nhằm đảm bảo công lý và bảo vệ quyền lợi của mỗi công dân.
Xem ngay: Tội mua bán trẻ em
Các tội xâm phạm tính mạng sức khỏe hiện nay
Xâm phạm tính mạng và sức khỏe là những hành vi vi phạm pháp luật có thể gây ra những tổn hại nghiêm trọng đến tính mạng hoặc sức khỏe của người khác. Những hành vi này rất đa dạng và bao gồm nhiều hình thức khác nhau. Đầu tiên, hành vi giết người là một trong những tội phạm nghiêm trọng nhất, nơi người thực hiện cố ý tước đoạt tính mạng của nạn nhân. Thứ hai, gây thương tích cũng là một hành vi đáng lên án, khi mà một người làm tổn thương cơ thể của người khác, dẫn đến các chấn thương hoặc bệnh tật, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống của nạn nhân.
Ngoài ra, còn có các hành vi vô ý làm chết người, trong đó người thực hiện không có ý định giết người nhưng lại gây ra cái chết do sự sơ suất, như trong các vụ tai nạn giao thông. Hành vi tấn công thể chất như đánh đập hay đe dọa cũng là một hình thức xâm phạm rõ rệt, gây tổn hại đến sức khỏe và tính mạng của nạn nhân. Cuối cùng, hành vi không cứu giúp người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, mặc dù có khả năng giúp đỡ, cũng là một tội phạm cần bị xử lý nghiêm minh.
Những hành vi này không chỉ vi phạm quyền sống và quyền được bảo vệ sức khỏe của cá nhân mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cả nạn nhân và xã hội, làm gia tăng tình trạng bất an và mất trật tự. Do đó, pháp luật đã quy định rõ ràng về các tội danh xâm phạm tính mạng và sức khỏe, nhằm bảo vệ quyền lợi của công dân và duy trì trật tự xã hội, đồng thời tạo ra một môi trường sống an toàn và lành mạnh cho tất cả mọi người.
Các tội xâm phạm tính mạng con người được quy định trong Bộ luật Hình sự (BLHS) từ Điều 123 đến Điều 133, cùng với Điều 148 và 149, tổng cộng có 14 tội danh. Những hành vi này do những người có năng lực trách nhiệm hình sự, đạt độ tuổi pháp luật quy định thực hiện, có thể xảy ra một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của người khác. Các tội phạm cụ thể bao gồm: Tội giết người (Điều 123), tội giết hoặc vứt con mới đẻ (Điều 124), và tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (Điều 125).
Ngoài ra, còn có tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng (Điều 126) và tội làm chết người trong khi thi hành công vụ (Điều 127). Tội vô ý làm chết người cũng được quy định (Điều 128), cùng với các hành vi vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc hành chính (Điều 129). Tội bức tử (Điều 130) và tội xúi giục hoặc giúp người khác tự sát (Điều 131) cũng nằm trong danh sách này. Bên cạnh đó, tội không cứu giúp người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (Điều 132) và tội đe dọa giết người (Điều 133) cũng rất nghiêm trọng. Cuối cùng, tội lây truyền HIV cho người khác (Điều 148) và tội cố ý truyền HIV cho người khác (Điều 149) thể hiện sự xâm phạm đến tính mạng và sức khỏe của cá nhân. Những quy định này không chỉ nhằm bảo vệ quyền sống mà còn tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho việc xử lý các hành vi vi phạm nghiêm trọng này.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục đăng ký lại giấy phép kinh doanh năm 2024
- Hồ sơ đăng ký giấy phép kinh doanh lữ hành nội địa gồm những gì?
- Kinh doanh nhà trọ có cần giấy phép hay không?
Câu hỏi thường gặp:
Người phạm tội giết người luôn thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý (cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp).
Giết người với lỗi cố ý trực tiếp là trường hợp một người nhận thức hành vi của mình là nguy hiểm, nhận thức hậu quả chết người sẽ xảy ra và mong muốn cho hậu quả chết người xảy ra.
Giết người với lồi cố ý gián tiếp là trường hợp một người nhận thức được hành vi của mình là nguy hiểm, nhận thức được hậu quả chết người có thể xảy ra, tuy không mong muốn nhưng bỏ mặc cho hậu quả xảy ra.
Chủ thể của tội giết người là chủ thể thường. Nghĩa là bất kỳ người nào từ 14 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể trở thể của tội giết người.Theo quy định tại Điều 12 của Bộ luật hình sự, thì người từ đủ 14 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng. Từ 16 tuổi trở lên: Chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
