Tự vệ chính đáng có phải đi tù không?

Tự vệ chính đáng là gì?

Tự vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân, người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, nhằm chống trả lại một cách cần thiết đối với hành vi xâm phạm các lợi ích này. Hành động tự vệ chính đáng không được xem là tội phạm. Tuy nhiên, nếu hành vi tự vệ vượt quá giới hạn quy định, tức là chống trả một cách quá mức cần thiết và không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm của hành vi xâm phạm, người có hành vi đó sẽ chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015.

Đúng pháp luật, tự vệ chính đáng là quyền được pháp luật công nhận. Tuy nhiên, không phải hành vi chống trả nào cũng được coi là phòng vệ chính đáng và không chịu trách nhiệm hình sự.

a) Các trường hợp tự vệ chính đáng theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi năm 2017 bao gồm:

• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân, người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức mà không còn cách nào khác ngoài việc gây ra thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
• Sử dụng vũ lực cần thiết để bắt giữ người phạm tội khi không còn cách nào khác.
• Thực hiện nghiên cứu, thử nghiệm khoa học kỹ thuật và công nghệ với đầy đủ biện pháp phòng ngừa nhưng vẫn gây ra thiệt hại không tránh khỏi.
• Thi hành mệnh lệnh của cấp trên trong lực lượng vũ trang nhân dân để thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, an ninh sau khi đã báo cáo đầy đủ mà vẫn gây ra thiệt hại.

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng có thể kiểm soát được hành vi của mình trước sự xâm phạm sức khỏe, thân thể của người khác. Việc gây ra hậu quả vượt quá mức cần thiết sẽ khiến người gây ra vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của mình.

b) Tự vệ nhưng vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng:

Theo Điều 22 của Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi năm 2017, nếu giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm. Đối với các trường hợp giết người từ hai người trở lên do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, hình phạt có thể cao hơn từ 02 đến 05 năm tù.

Tự vệ chính đáng có phải đi tù không?

Tự vệ chính đáng làm chết người có thể dẫn đến hình phạt hình sự tùy thuộc vào việc hành động có vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hay không. Theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật Hình sự 2015, người giết người trong trường hợp này sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm. Nếu phạm tội đối với 02 người trở lên, hình phạt có thể từ 02 năm đến 05 năm tù.

Do đó, trong trường hợp hành động tự vệ chính đáng nhưng vượt quá giới hạn và dẫn đến cái chết của người khác, người có thể phải chịu trách nhiệm hình sự với các hình thức phạt như đã nêu.

Xem thêm: Thủ tục hành chính về đất đai

Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng thì bị phạt bao nhiêu năm tù?

Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó, nếu hành vi tự vệ vượt quá mức cần thiết và dẫn đến hậu quả làm chết người, người phạm tội có thể bị xử phạt từ 03 tháng đến 02 năm tù giam hoặc cải tạo không giam giữ đến 02 năm. Đối với các trường hợp làm chết từ hai người trở lên, hình phạt có thể cao hơn từ 02 đến 05 năm tù.

Theo quy định tại Điều 126 Bộ luật Hình sự 2015, trong trường hợp giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, hình phạt được áp dụng như sau:

Nếu người phạm giết người và số người bị giết là 1 người, thì hình phạt có thể là:

• Cải tạo không giam giữ đến 02 năm, hoặc
• Phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Nếu người phạm giết người và số người bị giết là từ 2 người trở lên, thì hình phạt là:

• Phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

Đây là các hình phạt áp dụng trong trường hợp người phạm tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.

Mời bạn xem thêm:

• Thủ tục đăng ký kết hôn khác tỉnh diễn ra như thế nào?
• Mượn tài sản người khác mà không trả có bị đi tù không?
• Đối tượng phải đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường hiện nay

Câu hỏi thường gặp: