Thừa kế không có di chúc là gì?
Thừa kế không có di chúc, còn được gọi là thừa kế theo pháp luật, là quá trình phân chia tài sản của người đã mất (người để lại di sản) khi họ không để lại di chúc hoặc di chúc không hợp lệ. Trong trường hợp này, pháp luật sẽ quy định cách phân chia tài sản dựa trên mối quan hệ gia đình và các nguyên tắc nhất định.
Thông thường, tài sản sẽ được chia đều cho các thành viên trong gia đình theo các cấp bậc ưu tiên. Các cấp bậc này thường bao gồm vợ hoặc chồng còn sống, con cái, cha mẹ, và trong một số trường hợp, có thể bao gồm cả ông bà hoặc cháu. Nếu không có người thân trực tiếp, tài sản có thể được phân chia cho người thân ở cấp độ xa hơn hoặc thậm chí cho nhà nước.
Mỗi quốc gia có luật lệ riêng về thừa kế không có di chúc, do đó quy trình cụ thể và cách thức phân chia tài sản có thể khác nhau tùy thuộc vào quy định pháp lý tại mỗi nơi.
Hướng dẫn cách tính thừa kế không có di chúc
Thừa kế không có di chúc đòi hỏi quá trình xác minh tài sản, xác định danh sách người thừa kế hợp lệ, và sau đó là việc phân chia tài sản một cách công bằng và hợp lý. Quy trình này có thể liên quan đến nhiều cơ quan pháp lý và thủ tục pháp lý, đồng thời cũng có thể kèm theo các vấn đề phức tạp về mặt cảm xúc và tài chính cho các bên liên quan.
Tính thừa kế không có di chúc theo Luật Dân sự 2015 của Việt Nam được thực hiện dựa trên nguyên tắc phân chia di sản thừa kế theo các cấp bậc thừa kế. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản:
Xác định Di sản thừa kế: Trước tiên, xác định tất cả tài sản (bao gồm cả tài sản vật chất và quyền lợi) mà người để lại di sản (người đã mất) có tại thời điểm qua đời.
Xác định người thừa kế: Các người thừa kế sẽ được xác định dựa theo các cấp độ ưu tiên mà luật định ra. Các cấp độ này thường bao gồm:
- Cấp 1: Vợ hoặc chồng còn sống, cha mẹ, và con cái của người đã mất.
- Cấp 2: Ông bà, anh chị em ruột.
- Các cấp tiếp theo bao gồm họ hàng gần gũi khác, nếu không còn người thân trong các cấp trên.
Phân chia di sản:
- Nếu chỉ có một cấp thừa kế (ví dụ: chỉ có vợ hoặc chồng và con cái), di sản sẽ được chia đều cho mọi người trong cấp đó.
- Nếu có nhiều hơn một cấp thừa kế, di sản sẽ được chia theo quy định cụ thể trong luật. Thông thường, ưu tiên cao nhất được dành cho cấp 1.
- Trong mọi trường hợp, phải đảm bảo rằng quá trình phân chia di sản phải công bằng và theo quy định của pháp luật.
Quyết định của Tòa án: Trong trường hợp không thể thoả thuận được về cách phân chia di sản, hoặc có tranh chấp về quyền thừa kế, việc phân chia cuối cùng có thể phụ thuộc vào quyết định của tòa án.
Quá trình này có thể phức tạp tùy thuộc vào số lượng và giá trị của di sản, cũng như mối quan hệ giữa các người thừa kế. Do đó, việc tìm kiếm sự tư vấn pháp lý chuyên nghiệp có thể là cần thiết trong nhiều trường hợp.
>>>Xem thêm: Hồ sơ khai thuế môn bài
Nhận thừa kế không có di chúc ở đâu?
Nhận thừa kế không có di chúc thường được thực hiện tại các cơ quan có thẩm quyền pháp lý ở quốc gia mà quy trình thừa kế đó diễn ra. Trong hầu hết các trường hợp, đây là quy trình chung:
- Ủy ban nhân dân cấp xã/phường nơi người để lại di sản cư trú cuối cùng: Đây là nơi đầu tiên bạn nên liên hệ để thông báo về việc nhận thừa kế và bắt đầu quá trình thủ tục. Họ sẽ hướng dẫn bạn về các bước tiếp theo cần thực hiện.
- Phòng công chứng hoặc Tòa án nhân dân: Đối với các trường hợp cần công chứng hoặc chứng thực các thỏa thuận phân chia di sản, bạn cần liên hệ với phòng công chứng. Trong trường hợp có tranh chấp không thể giải quyết thông qua thỏa thuận, bạn có thể cần tới Tòa án nhân dân để giải quyết.
- Cơ quan đăng ký quyền sử dụng đất (nếu di sản bao gồm bất động sản): Đối với việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc bất động sản, bạn cần đến cơ quan đăng ký quyền sử dụng đất để cập nhật thông tin về chủ sở hữu mới.
- Cơ quan quản lý tài sản khác (nếu cần): Tùy thuộc vào loại di sản (như cổ phiếu, xe cộ, tài khoản ngân hàng, v.v.), bạn có thể cần liên hệ với các cơ quan hoặc tổ chức tài chính, ngân hàng, hoặc đăng ký xe cộ để chuyển quyền sở hữu.
Luôn tốt nhất khi tham khảo ý kiến của một luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để hướng dẫn cụ thể, đặc biệt nếu di sản thừa kế phức tạp hoặc có giá trị lớn.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục chia tài sản thừa kế không di chúc có những bước nào?
- Thủ tục chứng thực di chúc tại UBND xã diễn ra thế nào?
- Thủ tục làm sổ đỏ đất thừa kế không di chúc năm 2024
Câu hỏi thường gặp
Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản thừa kế sau đây:
Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;
Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;
Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế.
Quá trình và thủ tục giải quyết tranh chấp của trường hợp này khá tương đồng với giải quyết tranh chấp bình thường. Nhưng cần lưu ý thẩm quyền giải quyết tranh chấp được áp dụng tại điều 203 của luật Đất đai như sau (nếu tranh chấp tài sản là đất đai):
Tranh chấp về đất khi đương sự có giấy chứng nhận và tranh chấp tài sản có trên mảnh đất thì sẽ do tòa giải quyết;
Tranh chấp về đất mà đương sự không có giấy chứng nhận thì chỉ được lựa chọn một trong hai phương thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau:
Nộp mẫu đơn để yêu cầu giải quyết tranh chấp tại ủy ban nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh.
Khởi kiện tại tòa đúng theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
| ❓ Câu hỏi: | Cách tính thừa kế không có di chúc |
| 📰 Chủ đề: | Luật dân sự |
| ⏱ Thời gian đăng: | 19/03/2024 |
| ⏰ Ngày Cập nhật: | 19/03/2024 |
