Đất nông nghiệp có được xây nhà không?

Đất nông nghiệp khác được làm gì?

Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều g khoản 2 Điều 9 Luật Đất đai 2024, đất nông nghiệp khác là một loại đất thuộc nhóm đất nông nghiệp và được sử dụng vào các mục đích đa dạng phục vụ cho sản xuất, nghiên cứu, và các công trình phục vụ nông nghiệp. Cụ thể, đất nông nghiệp khác được phép sử dụng cho các hoạt động sau:

Ươm tạo cây giống, con giống:

• Sử dụng để phát triển, chăm sóc và ươm tạo cây giống và con giống.
• Ngoài ra, đất này cũng được dùng để trồng hoa, cây cảnh, một hoạt động có tiềm năng mang lại giá trị kinh tế cao.

Trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản: Đất nông nghiệp khác được phép sử dụng cho các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, và nuôi trồng thủy sản với mục đích học tập, nghiên cứu thí nghiệm, và thực nghiệm.

Xây dựng nhà kính và các loại nhà khác:

• Được phép xây dựng nhà kính, hoặc các loại công trình kiến trúc khác để phục vụ cho trồng trọt và chăn nuôi, kể cả khi các hoạt động này không diễn ra trực tiếp trên đất.
• Các công trình này giúp bảo vệ cây trồng và vật nuôi khỏi các yếu tố tự nhiên, đồng thời nâng cao hiệu suất sản xuất.

Xây dựng công trình gắn liền với khu sản xuất nông nghiệp:

• Được sử dụng để xây dựng nhà nghỉ, lán trại cho người lao động trong quá trình làm việc tại khu vực sản xuất nông nghiệp.
• Được phép xây dựng các công trình phục vụ sản xuất, như nhà bảo quản nông sản, kho chứa thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, và máy móc, công cụ phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
• Những công trình phụ trợ này giúp cải thiện điều kiện làm việc và bảo quản sản phẩm nông nghiệp một cách hiệu quả.

Đất nông nghiệp có được xây nhà không?

Căn cứ theo nội dung quy định của Luật Đất đai 2024, việc xây dựng nhà ở chỉ được phép trên các loại đất đã được quy định rõ ràng cho mục đích xây dựng nhà, chẳng hạn như đất ở tại nông thôn hoặc đất ở tại thành phố (Điều 195 và Điều 196). Do đó, đất nông nghiệp khác không phải là loại đất được phép xây dựng nhà ở.

Căn cứ theo nội dung quy định tại khoản 1 Điều 31 Luật Đất đai 2024 nêu rõ, người sử dụng đất phải sử dụng đất đúng mục đích được ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Như vậy, xây nhà trên đất nông nghiệp khác mà không chuyển đổi mục đích sử dụng đất là vi phạm quy định pháp luật.

Nếu người sử dụng đất có nhu cầu xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp khác, thì bắt buộc phải chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất thổ cư (đất ở). Quy trình này chỉ được thực hiện khi có sự phê duyệt của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Người có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp khác sang đất ở phải chuẩn bị hồ sơ theo nội dung quy định tại Điều 44 Nghị định 102/2024/NĐ-CP, bao gồm các giấy tờ sau:

• Đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất theo Mẫu số 02c;
• Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ/Sổ hồng bản gốc) đã cấp;
• Giấy tờ tùy thân và giấy tờ chứng minh nơi ở hợp pháp.

Sau khi chuẩn bị hồ sơ, người sử dụng đất nộp tại Bộ phận Một cửa của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Người sử dụng đất có nghĩa vụ đóng các khoản phí và thuế khi chuyển mục đích sử dụng đất. Cụ thể, các loại thuế phí bao gồm:

• Tiền sử dụng đất khi chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở;
• Phí thẩm định hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất;
• Lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu có sự thay đổi).

Người sử dụng đất cần hoàn tất các khoản thanh toán này theo thông báo của cơ quan thuế để được cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt yêu cầu chuyển đổi.

Căn cứ theo nội dung quy định tại điểm q Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP, thời gian để thực hiện đăng ký biến động khi chuyển mục đích sử dụng đất là không quá 10 ngày làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ hợp lệ.

Xem ngay: Hướng dẫn tách thửa đất nông nghiệp

Mức phạt khi xây dựng nhà trên đất nông nghiệp

Theo quy định tại Điểm d Khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai 2013, khi người sử dụng đất muốn chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất thổ cư (đất ở) thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Nếu xây dựng nhà trên đất nông nghiệp mà chưa thực hiện việc chuyển mục đích sử dụng đất, hành vi này sẽ được coi là tự ý chuyển mục đích sử dụng đất và bị xử lý vi phạm hành chính.

Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi xây dựng nhà trên đất nông nghiệp

Việc xây dựng nhà trên đất nông nghiệp mà chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất là hành vi vi phạm pháp luật đất đai và sẽ bị xử phạt hành chính. Căn cứ theo nội dung quy định tại Nghị định 91/2019/NĐ-CP (quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai), mức phạt cho hành vi tự ý chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp (xây nhà trên đất nông nghiệp) được quy định như sau:

Đối với khu vực nông thôn:

• Diện tích dưới 0,02 ha (200 m²): Phạt tiền từ 3.000.000 đến 5.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,02 ha đến dưới 0,05 ha: Phạt tiền từ 5.000.000 đến 10.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha: Phạt tiền từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha: Phạt tiền từ 20.000.000 đến 40.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,5 ha trở lên: Phạt tiền từ 40.000.000 đến 70.000.000 đồng.

Đối với khu vực đô thị: Mức phạt bằng gấp đôi so với khu vực nông thôn. Tức là:

• Diện tích dưới 0,02 ha: Phạt từ 6.000.000 đến 10.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,02 ha đến dưới 0,05 ha: Phạt từ 10.000.000 đến 20.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,05 ha đến dưới 0,1 ha: Phạt từ 20.000.000 đến 40.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,1 ha đến dưới 0,5 ha: Phạt từ 40.000.000 đến 80.000.000 đồng;
• Diện tích từ 0,5 ha trở lên: Phạt từ 80.000.000 đến 140.000.000 đồng.

Biện pháp khắc phục hậu quả

Ngoài mức phạt tiền, người vi phạm còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như:

• Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất: Người vi phạm phải dỡ bỏ công trình xây dựng trái phép và khôi phục hiện trạng đất ban đầu.
• Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp (nếu có) từ việc sử dụng đất không đúng mục đích.

Người vi phạm có thể nộp hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở để hợp thức hóa việc xây dựng. Tuy nhiên, người sử dụng đất cần hoàn tất việc đóng các khoản phí và thuế liên quan, bao gồm tiền sử dụng đất, phí thẩm định và lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, để được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.

Mời bạn xem thêm:

• Hướng dẫn khai tờ khai thuế sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2024
• Thủ tục xác nhận lại thời hạn sử dụng đất nông nghiệp năm 2024
• Hướng dẫn tách thửa đất nông nghiệp năm 2024

Câu hỏi thường gặp: