Doanh nghiệp có vị trí độc quyền là gì?

Doanh nghiệp có vị trí độc quyền là gì?

Điều 25 Luật Cạnh tranh 2018 định nghĩa:

“Doanh nghiệp được coi là có vị trí độc quyền nếu không có doanh nghiệp nào cạnh tranh về hàng hóa, dịch vụ mà doanh nghiệp đó kinh doanh trên thị trường liên quan.”

Theo đó, một doanh nghiệp được xem là có vị trí độc quyền khi không có bất kỳ doanh nghiệp nào khác cạnh tranh trong cùng lĩnh vực hàng hóa hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp đó cung cấp trên thị trường liên quan.

Những hành vi lạm dụng vị trí độc quyền nào bị pháp luật cấm thực hiện?

Khoản 2 Điều 27 Luật Cạnh tranh 2018 quy định các hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm như sau:

• Áp đặt giá mua, giá bán hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý hoặc ấn định giá bán lại tối thiểu gây ra hoặc có khả năng gây thiệt hại cho khách hàng.
• Hạn chế sản xuất, phân phối hàng hóa, dịch vụ, giới hạn thị trường, cản trở sự phát triển kỹ thuật, công nghệ gây ra hoặc có khả năng gây thiệt hại cho khách hàng.
• Áp dụng điều kiện thương mại khác nhau trong các giao dịch tương tự dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc loại bỏ doanh nghiệp khác.
• Áp đặt điều kiện cho doanh nghiệp khác trong ký kết hợp đồng mua, bán hàng hóa, dịch vụ hoặc yêu cầu doanh nghiệp khác, khách hàng chấp nhận các nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng dẫn đến hoặc có khả năng dẫn đến ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia, mở rộng thị trường hoặc loại bỏ doanh nghiệp khác.
• Ngăn cản việc tham gia hoặc mở rộng thị trường của doanh nghiệp khác.
• Áp đặt điều kiện bất lợi cho khách hàng.
• Lợi dụng vị trí độc quyền để đơn phương thay đổi hoặc hủy bỏ hợp đồng đã giao kết mà không có lý do chính đáng.
• Hành vi lạm dụng vị trí độc quyền bị cấm theo quy định của luật khác.

Xem thêm: Doanh nghiệp FDI là gì

Doanh nghiệp có vị trí độc quyền lạm dụng vị trí độc quyền bị xử lý như thế nào?

Một doanh nghiệp độc quyền được xem là lạm dụng vị trí độc quyền khi đã hoặc đang thực hiện các hành vi hạn chế cạnh tranh quy định tại Khoản 2 Điều 27 Luật Cạnh tranh năm 2018. Các hành vi hạn chế cạnh tranh thường bao gồm bóc lột khách hàng, chèn ép đối thủ, ngăn cản sự gia nhập thị trường của các đối thủ tiềm năng nhằm thu được nhiều lợi nhuận và duy trì vị trí thống lĩnh trên thị trường. Những hành vi này gây khó khăn cho các doanh nghiệp khác trong việc gia nhập thị trường và có thể triệt tiêu cạnh tranh về lâu dài.

Pháp luật cạnh tranh áp dụng biện pháp xử phạt hành chính đối với doanh nghiệp thực hiện hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường hoặc vị trí độc quyền. Luật Cạnh tranh 2004 quy định mức phạt lên đến 10% tổng doanh thu trong năm tài chính trước năm vi phạm. Luật Cạnh tranh 2018 thay đổi mức phạt từ 1-10% tổng doanh thu. Ngoài phạt tiền, doanh nghiệp vi phạm có thể bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung hoặc biện pháp khắc phục hậu quả như:

• Tịch thu toàn bộ lợi nhuận thu được từ hành vi vi phạm.
• Buộc loại bỏ các điều khoản vi phạm pháp luật trong hợp đồng hoặc giao dịch kinh doanh liên quan.
• Buộc cơ cấu lại doanh nghiệp có vị trí thống lĩnh thị trường.
• Buộc sử dụng hoặc bán lại các sáng chế, giải pháp hữu ích, kiểu dáng công nghiệp đã không sử dụng.
• Buộc loại bỏ các biện pháp ngăn cản doanh nghiệp khác tham gia thị trường hoặc phát triển kinh doanh.
• Buộc khôi phục các điều kiện phát triển kỹ thuật, công nghệ mà doanh nghiệp đã cản trở.

(Quy định cụ thể tại Điều 9 Nghị định 75/2019/NĐ-CP).

Trường hợp gặp vấn đề về vi phạm lạm dụng vị trí độc quyền, doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến của luật sư để hạn chế rủi ro, đảm bảo cạnh tranh lành mạnh và kinh doanh hiệu quả.

Mời bạn xem thêm:

• Giải quyết tranh chấp về kiểu dáng công nghiệp như thế nào?
• Doanh nghiệp có bắt buộc phải thành lập công đoàn không?
• Doanh nghiệp FDI là gì? Tìm hiểu về doanh nghiệp FDI

Câu hỏi thường gặp: