Quy định về quyền phản biện xã hội của Công đoàn

Hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam ra sao?

Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều 8 Luật Công đoàn 2024, hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam bao gồm 4 cấp tổ chức chính, được xây dựng theo mô hình thống nhất và linh hoạt, nhằm đáp ứng nhu cầu của đoàn viên công đoàn và người lao động. Cụ thể như sau:

Cấp trung ương

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là cơ quan cấp cao nhất, điều hành và lãnh đạo toàn bộ hệ thống Công đoàn Việt Nam. Đây là tổ chức chủ chốt trong việc quyết định các vấn đề chính sách, hướng dẫn và giám sát các hoạt động của công đoàn các cấp.

Cấp tỉnh, ngành trung ương và tương đương

• Bao gồm Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi là Liên đoàn Lao động cấp tỉnh);
• Công đoàn ngành trung ương và các công đoàn trong các lĩnh vực khác.
• Công đoàn các tập đoàn kinh tế, tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Cấp trên trực tiếp cơ sở

• Bao gồm Liên đoàn Lao động huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và các cơ quan tương đương.
• Công đoàn ngành địa phương và các Công đoàn các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế, khu công nghệ cao.
• Các Công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở khác theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Cấp cơ sở: Bao gồm Công đoàn cơ sở và Nghiệp đoàn cơ sở, là tổ chức công đoàn trực tiếp đại diện cho đoàn viên công đoàn tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh.

Các quy định khác

• Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có quyền quyết định thành lập và xác định cấp công đoàn đối với công đoàn đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, dựa trên quyết định của Quốc hội về thành lập đơn vị này.
• Mô hình tổ chức của Công đoàn được xây dựng theo hướng mở và linh hoạt, phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng của đoàn viên công đoàn, cũng như yêu cầu thực tiễn và quy định của pháp luật.
• Điều kiện, trình tự, thủ tục thành lập, giải thể và chấm dứt hoạt động của tổ chức Công đoàn sẽ được thực hiện theo quy định trong Điều lệ Công đoàn Việt Nam.

Hệ thống tổ chức của Công đoàn Việt Nam được thiết lập từ cấp trung ương đến cơ sở, đảm bảo một cơ cấu chặt chẽ, đồng bộ và có tính linh hoạt cao, tạo điều kiện cho công đoàn thực hiện tốt vai trò bảo vệ quyền lợi của đoàn viên công đoàn và người lao động trong tất cả các lĩnh vực và địa phương.

Quy định về quyền phản biện xã hội của Công đoàn

Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều 17 Luật Công đoàn 2024, từ ngày 1/7/2025, Công đoàn được trao quyền và trách nhiệm tham gia phản biện xã hội với các nội dung cụ thể như sau:

Quyền và trách nhiệm tham gia phản biện xã hội

Công đoàn được quyền tham gia ý kiến, phản biện xã hội đối với:

• Dự thảo văn bản quy phạm pháp luật.
• Quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án, đề án của cơ quan nhà nước có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của đoàn viên công đoàn, người lao động.
• Ý kiến phản biện xã hội của Công đoàn: Phải được các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, tiếp thu và giải trình theo quy định pháp luật.

Trách nhiệm của Công đoàn trong phản biện xã hội

Công đoàn có trách nhiệm:

• Đề xuất nội dung phản biện xã hội: Lựa chọn và nêu rõ các vấn đề cần được phản biện, tập trung vào quyền lợi hợp pháp của người lao động.
• Thực hiện phản biện xã hội: Tuân thủ quy trình và quy định của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các quy định pháp luật liên quan.

Ý nghĩa của quy định này:

• Đảm bảo tiếng nói của người lao động: Quyền phản biện xã hội của Công đoàn giúp đại diện cho tiếng nói của đoàn viên công đoàn và người lao động trong các vấn đề chính sách.
• Tăng cường tính minh bạch: Ý kiến phản biện góp phần hoàn thiện pháp luật, chính sách, đảm bảo tính công bằng và minh bạch.
• Góp phần bảo vệ quyền lợi: Thúc đẩy các cơ quan, tổ chức quan tâm hơn đến lợi ích của người lao động trong quá trình xây dựng và triển khai các văn bản, chương trình, kế hoạch.

Quy định này thể hiện rõ vai trò ngày càng quan trọng của Công đoàn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đoàn viên và người lao động.

Tìm hiểu thêm: mức phụ cấp công đoàn

Đoàn viên Công đoàn phải có trách nhiệm như thế nào với Công đoàn?

Căn cứ theo nội dung quy định tại Điều 22 Luật Công đoàn 2024, đoàn viên công đoàn có những trách nhiệm quan trọng đối với tổ chức Công đoàn và cộng đồng lao động. Các trách nhiệm này bao gồm:

Đoàn viên công đoàn cần phải chấp hành và thực hiện Điều lệ Công đoàn Việt Nam, nghị quyết, và các quy định của Công đoàn. Điều này bao gồm việc tham gia đầy đủ và tích cực vào các hoạt động công đoàn và giúp xây dựng tổ chức công đoàn ngày càng vững mạnh.

Học tập và nâng cao trình độ

• Đoàn viên công đoàn có trách nhiệm nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp và tác phong làm việc. Điều này giúp không chỉ phát triển cá nhân mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của tổ chức và ngành nghề.
• Đồng thời, đoàn viên cần rèn luyện phẩm chất giai cấp công nhân, sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý và đạo đức xã hội.

Đoàn kết và hỗ trợ đồng nghiệp

• Đoàn viên công đoàn cần đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp trong công việc và cuộc sống, tạo ra một môi trường làm việc thân thiện và hợp tác.
• Đảm bảo nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả lao động, góp phần vào sự phát triển của tổ chức và ngành nghề.
• Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động và tổ chức công đoàn, tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, hài hòa và ổn định, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của môi trường làm việc.

Trách nhiệm của đoàn viên công đoàn không chỉ là tuân thủ các quy định và pháp luật mà còn là tham gia xây dựng và phát triển tổ chức công đoàn, cải thiện môi trường làm việc và nâng cao chất lượng lao động. Việc thực hiện các trách nhiệm này sẽ góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ quyền lợi của người lao động và thúc đẩy sự ổn định, tiến bộ của quan hệ lao động.

Mời bạn xem thêm:

• Hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động Công đoàn từ 01/7/2025
• Hạn trích nộp kinh phí công đoàn tháng 12/2024 của doanh nghiệp
• Quy định về mức phụ cấp công đoàn

Câu hỏi thường gặp: