Những đối tượng nào được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ Công an?
Công an nhân dân có chức năng bảo vệ quyền lợi của công dân, bảo vệ trật tự an toàn xã hội và phòng ngừa, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật. Công dân khi tham gia CAND sẽ phải hoàn thành nghĩa vụ được giao, thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như bảo vệ an ninh chính trị, đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân, và tham gia các công tác khác liên quan đến giữ gìn an ninh trật tự.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Nghị định 70/2019/NĐ-CP, đối tượng được tuyển chọn để thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân (CAND) bao gồm công dân nam và nữ trong độ tuổi quy định, đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015. Đối với công dân nam, độ tuổi từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi là đối tượng có thể được gọi nhập ngũ. Tuy nhiên, đối với những công dân nam đã được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học và đã được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự, độ tuổi gọi nhập ngũ có thể kéo dài đến hết 27 tuổi. Ngoài ra, công dân nam cũng phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo đúng quy định của pháp luật.
Về đối tượng công dân nữ, điều kiện tuyển chọn có một số điểm khác biệt. Công dân nữ có thể tự nguyện thực hiện nghĩa vụ tham gia CAND nếu đáp ứng các yêu cầu về độ tuổi và trình độ chuyên môn. Đối với công dân nữ, độ tuổi gọi nhập ngũ cũng từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi, và đối với những công dân nữ đã được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học và được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự, độ tuổi gọi nhập ngũ có thể kéo dài đến hết 27 tuổi. Ngoài ra, công dân nữ cần có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu của CAND và công dân phải đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.
Điều đặc biệt là, công dân nữ sẽ chỉ được tuyển chọn nếu CAND có nhu cầu và công dân nữ đó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về trình độ chuyên môn. Bộ trưởng Bộ Công an có quyền quy định cụ thể độ tuổi tuyển chọn đối với công dân nữ, tùy vào tính chất và đặc điểm của từng đơn vị, ngành nghề cần thiết và nhu cầu sử dụng trong từng thời kỳ. Quy định này nhằm đảm bảo rằng công dân tham gia nghĩa vụ công an sẽ phù hợp với các yêu cầu, nhu cầu thực tế của lực lượng CAND trong từng giai đoạn phát triển.
Tiêu chuẩn tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ Công an ra sao?
Công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân (CAND) không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là một trách nhiệm trọng đại trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, góp phần vào việc duy trì trật tự an toàn xã hội, đảm bảo sự phát triển ổn định của đất nước. Tham gia CAND là một sự cống hiến quan trọng, thể hiện tinh thần yêu nước và trách nhiệm công dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Lực lượng Công an nhân dân đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống tội phạm, giữ gìn an ninh chính trị, bảo vệ các giá trị xã hội và thực thi pháp luật, qua đó góp phần không nhỏ vào sự ổn định và phát triển của đất nước.
Căn cứ theo Điều 5 Nghị định 70/2019/NĐ-CP, việc tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân (CAND) phải đáp ứng một số tiêu chuẩn cụ thể, nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả công tác trong lực lượng CAND. Các tiêu chuẩn này bao gồm cả yêu cầu về lý lịch, phẩm chất đạo đức, trình độ học vấn, sức khỏe và thể hình.
Đầu tiên, công dân phải có lý lịch rõ ràng, không có tiền án, tiền sự và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Công dân cũng không được nằm trong diện bị quản chế, không trong thời gian áp dụng các biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, hoặc đưa vào các cơ sở chữa bệnh bắt buộc hay cơ sở giáo dục bắt buộc. Điều này nhằm đảm bảo rằng người tham gia nghĩa vụ không có tiền sử phạm pháp, có phẩm chất đạo đức tốt, được cộng đồng nơi cư trú hoặc nơi học tập, công tác tín nhiệm.
Tiêu chuẩn tiếp theo liên quan đến phẩm chất chính trị của công dân. Cụ thể, người được tuyển chọn cần phải nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bảo đảm có đạo đức và tư cách tốt. Công dân phải có lý lịch chính trị rõ ràng, đáp ứng yêu cầu về phẩm chất của hạ sĩ quan, chiến sĩ trong lực lượng CAND.
Về trình độ học vấn, công dân phải có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên. Tuy nhiên, đối với những xã miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn, công dân có thể được tuyển chọn nếu có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở. Điều này nhằm tạo điều kiện cho những khu vực khó khăn có thể cung cấp nguồn nhân lực cho lực lượng CAND.
Cuối cùng, công dân phải đáp ứng các tiêu chuẩn về sức khỏe và thể hình. Thể hình của công dân phải cân đối, không dị hình, dị dạng và đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe để có thể thực hiện tốt nhiệm vụ trong CAND. Các tiêu chuẩn này nhằm đảm bảo rằng những công dân tham gia nghĩa vụ công an không chỉ có phẩm chất đạo đức và trí thức tốt mà còn đủ sức khỏe để đảm đương trách nhiệm trong môi trường làm việc đặc thù của lực lượng CAND.
Xem ngay: Tiêu chuẩn sức khỏe tham gia nghĩa vụ quân sự
Rớt nghĩa vụ công an có đi nghĩa vụ quân sự không?
Công an nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi của công dân, duy trì trật tự an toàn xã hội, phòng ngừa và đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật. Công dân khi tham gia CAND sẽ phải thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng như bảo vệ an ninh chính trị, trật tự xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân. Ngoài ra, họ cũng sẽ tham gia vào các công tác khác liên quan đến việc bảo vệ an ninh trật tự như quản lý hành chính, đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ an toàn giao thông, phòng chống thiên tai, dịch bệnh.
Tại Điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, nghĩa vụ quân sự được xác định là một nghĩa vụ vẻ vang của công dân đối với đất nước, thể hiện trách nhiệm của mỗi người trong việc bảo vệ Tổ quốc và duy trì an ninh quốc gia. Nghĩa vụ quân sự không chỉ đơn giản là phục vụ trong Quân đội nhân dân, mà còn bao gồm cả việc phục vụ tại ngũ và trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân. Điều này có nghĩa là mọi công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự đều có trách nhiệm tham gia, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp hay nơi cư trú. Quy định này khẳng định nghĩa vụ quân sự là một nghĩa vụ chung, không chỉ dành riêng cho một nhóm người nào.
Điều 4 của Luật Nghĩa vụ quân sự cũng đặc biệt chú trọng đến việc công dân phục vụ trong các lực lượng khác ngoài Quân đội, chẳng hạn như lực lượng Cảnh sát biển và Công an nhân dân. Theo quy định, công dân phục vụ trong lực lượng Cảnh sát biển hoặc tham gia nghĩa vụ trong Công an nhân dân cũng được coi là thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ. Điều này mở rộng khái niệm nghĩa vụ quân sự và khẳng định vai trò của các lực lượng bảo vệ Tổ quốc trong việc duy trì trật tự, an ninh, đồng thời đảm bảo sự nghiệp bảo vệ đất nước không chỉ gói gọn trong Quân đội nhân dân mà còn bao gồm các lực lượng khác.
Luật cũng quy định cụ thể các trường hợp công dân có thể được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ trong thời bình. Các đối tượng này bao gồm những công dân đã hoàn thành nghĩa vụ trong các lực lượng dân quân tự vệ nòng cốt, đã tham gia nhiệm vụ dân quân tự vệ thường trực từ đủ 12 tháng trở lên, hoặc hoàn thành nhiệm vụ trong Công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên. Bên cạnh đó, những công dân là cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên, đã được đào tạo và phong quân hàm sĩ quan dự bị cũng được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Những thanh niên tình nguyện phục vụ tại các đoàn kinh tế – quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên cũng được coi là đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Ngoài ra, công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên cũng được công nhận là hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ. Những quy định này không chỉ thể hiện sự đa dạng trong hình thức thực hiện nghĩa vụ quân sự mà còn khẳng định tinh thần trách nhiệm, sẵn sàng phục vụ của công dân đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.
Tại Điều 41 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015, được bổ sung bởi điểm c khoản 1 Điều 49 Luật Dân quân tự vệ 2019, quy định về việc tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân trong những trường hợp đặc biệt. Theo đó, tạm hoãn gọi nhập ngũ được áp dụng đối với những công dân có hoàn cảnh khó khăn hoặc không đủ sức khỏe để tham gia nghĩa vụ quân sự. Cụ thể, những công dân chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe sẽ được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự cho đến khi sức khỏe cải thiện. Ngoài ra, công dân là lao động duy nhất trong gia đình phải nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động cũng được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự, nhằm đảm bảo cuộc sống cho các thành viên trong gia đình. Những trường hợp đặc biệt như gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do thiên tai, dịch bệnh cũng được xác nhận và cho phép tạm hoãn gọi nhập ngũ. Hơn nữa, những công dân là con của bệnh binh hoặc người nhiễm chất độc da cam có khả năng lao động suy giảm từ 61% đến 80% cũng được miễn thực hiện nghĩa vụ quân sự. Những người có anh, chị hoặc em ruột đang phục vụ tại ngũ cũng thuộc diện được tạm hoãn nghĩa vụ quân sự.
Đặc biệt, những công dân làm công tác tại các vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn hoặc được di dân, giãn dân theo các dự án phát triển kinh tế – xã hội của Nhà nước cũng được tạm hoãn nhập ngũ trong 03 năm đầu. Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến các khu vực này cũng được xem xét miễn nghĩa vụ quân sự. Đây là những quy định thiết thực, giúp bảo vệ quyền lợi của công dân trong bối cảnh họ gặp phải những hoàn cảnh khó khăn, bất khả kháng.
Tuy nhiên, việc rớt nghĩa vụ công an không đồng nghĩa với việc công dân sẽ được miễn nghĩa vụ quân sự. Nghĩa vụ công an và nghĩa vụ quân sự là hai trách nhiệm pháp lý độc lập với những quy định tuyển chọn, đào tạo và phục vụ riêng biệt. Vì vậy, việc không đủ điều kiện để trở thành công an không có nghĩa là công dân không đủ điều kiện để thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nếu công dân vẫn còn trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự và đáp ứng các tiêu chuẩn sức khỏe, lý lịch, và các yêu cầu khác theo quy định của pháp luật, thì họ vẫn có thể bị gọi đi thực hiện nghĩa vụ quân sự, bất kể đã không được tuyển chọn vào Công an nhân dân.
Ngoài ra, cũng cần lưu ý rằng các trường hợp được công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ, bao gồm những công dân đã tham gia nghĩa vụ trong các lực lượng dân quân tự vệ nòng cốt, đã hoàn thành nhiệm vụ tại Công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên, hoặc là cán bộ, công chức, viên chức đã được đào tạo và phong quân hàm sĩ quan dự bị. Những công dân tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp và tham gia phục vụ trong các đoàn kinh tế – quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên cũng được coi là hoàn thành nghĩa vụ quân sự. Công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên cũng thuộc diện hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ.
Như vậy, việc không đủ điều kiện để trở thành công an không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của công dân đối với nghĩa vụ quân sự, nếu họ vẫn còn trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự và đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật.
Mời bạn xem thêm:
- Thủ tục cấp giấy đăng ký lưu hành nguyên liệu làm thuốc
- Thủ tục xin trích lục giấy đăng ký kết hôn năm 2024
- Mẫu giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh năm 2024
Câu hỏi thường gặp:
1. Công dân nam trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự có nghĩa vụ phục vụ tại ngũ trong Quân đội nhân dân.
2. Công dân nữ trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự trong thời bình nếu tự nguyện và quân đội có nhu cầu thì được phục vụ tại ngũ.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân và gia đình có trách nhiệm giáo dục, động viên và tạo điều kiện cho công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự.