Thủ tục chia tài sản thừa kế không di chúc có những bước nào?

Khi không có di chúc thì di sản sẽ được chia như thế nào?

Quá trình thực hiện thủ tục chia tài sản thừa kế không di chúc đòi hỏi sự công bằng, minh bạch và tôn trọng quyền lợi của tất cả các bên liên quan. Việc tuân thủ các quy định pháp luật và hướng dẫn của cơ quan chức năng là rất quan trọng để đảm bảo tính công bằng và đúng đắn trong quá trình chia tài sản.

Trong trường hợp người chết không để lại di chúc, tài sản để lại sẽ được chia theo quy định của pháp luật. Người thừa kế theo pháp luật sẽ được phân chia thành ba hàng thừa kế theo thứ tự ưu tiên, bao gồm:

• Hàng thừa kế thứ nhất: Gồm vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.
• Hàng thừa kế thứ hai: Gồm ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cũng như cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại.
• Hàng thừa kế thứ ba: Gồm cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cũng như cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; và chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Điều này giúp bảo đảm rằng quá trình phân chia di sản được thực hiện theo một cách minh bạch và công bằng, tuân thủ các quy định pháp luật và tôn trọng ý định của người đã qua đời.

Hồ sơ cần chuẩn bị để nhận thừa kế tài sản không có di chúc 

Quá trình chia tài sản thừa kế không di chúc đòi hỏi sự tham gia và hợp tác của các bên liên quan, bao gồm những người thừa kế, cơ quan chức năng và công chứng viên. Đầu tiên, cần chuẩn bị giấy tờ cần thiết như phiếu yêu cầu công chứng, giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng, giấy chứng tử hoặc giấy tờ chứng minh người để lại di sản đã qua đời. Ngoài ra, dự thảo văn bản thỏa thuận phân chia di sản hoặc văn bản khai nhận di sản thừa kế cũng cần được chuẩn bị.

Theo Luật Công chứng năm 2014, việc công chứng văn bản khai nhận di sản được quy định tại Điều 58, trong khi quy định về công chứng hợp đồng được nêu tại Điều 40 của cùng Luật.

Đối với hồ sơ cần chuẩn bị để nhận thừa kế tài sản khi không có di chúc, cần bao gồm các tài liệu sau:

• Phiếu yêu cầu công chứng, trong đó ghi rõ họ tên, địa chỉ của người yêu cầu công chứng và nội dung cần công chứng.
• Dự thảo hợp đồng để nhận thừa kế tài sản không có di chúc.
• Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng.
• Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật yêu cầu phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng.
• Bản sao giấy tờ khác liên quan đến hợp đồng, giao dịch theo quy định của pháp luật.
• Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế.
• Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế.

Ngoài ra, theo quy định tại Điều 57 của Luật Công chứng năm 2014, trong hồ sơ yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản cần bổ sung các giấy tờ sau:

• Đối với trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, cần có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản.
• Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế.

>>>Bài viết liên quan: thủ tục phân chia di sản thừa kế

Thủ tục chia tài sản thừa kế không di chúc

Thủ tục chia tài sản thừa kế không di chúc là một quá trình quan trọng và phức tạp nhưng vô cùng cần thiết để đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong việc phân phối di sản của người đã qua đời. Việc tuân thủ đúng quy trình và quy định pháp luật trong quá trình này là cực kỳ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên thừa kế và tôn trọng ý định của người đã khuất.

Để thực hiện công chứng trong trường hợp này, quy trình và thủ tục được thực hiện như sau:

Bước 1: Người thừa kế chuẩn bị và nộp đầy đủ hồ sơ cần thiết.

Bước 2: Công chứng viên tiến hành kiểm tra, xem xét hồ sơ và giấy tờ, cùng với việc nghe và xem xét về trường hợp chia thừa kế của người yêu cầu công chứng. Sau đó, công chứng viên có thể thực hiện một trong các quyết định sau:

• Tiếp nhận, thụ lý và ghi vào sổ công chứng.
• Từ chối công chứng.
• Yêu cầu người thừa kế bổ sung giấy tờ, tài liệu còn thiếu.

Bước 3: Công chứng viên phải soạn thảo văn bản niêm yết công khai tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người chết. Nếu có đất tại nơi khác, công chứng viên cũng cần niêm yết tại trụ sở Uỷ ban nhân dân cấp xã tại đó. Trong văn bản niêm yết, cần phải bao gồm các thông tin như họ tên người để lại di sản, người thừa kế, thông tin về di sản thừa kế, thời gian bắt đầu và kết thúc niêm yết.

Bước 4: Quá trình niêm yết được thực hiện trong khoảng 15 ngày làm việc.

Bước 5: Sau khi nhận được kết quả niêm yết từ Uỷ ban nhân dân cấp xã, công chứng viên hướng dẫn người thừa kế ký vào một trong hai văn bản: Thỏa thuận phân chia di sản hoặc khai nhận di sản nếu không có khiếu nại hoặc tố cáo về nội dung chia thừa kế.

Bước 6: Công chứng viên đối chiếu bản chính với bản sao giấy tờ đã được người yêu cầu công chứng nộp trước đó. Nếu hồ sơ đầy đủ, công chứng viên ký xác nhận vào từng trang của văn bản chia thừa kế, ký tên vào lời chứng và đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng.

Bước 7: Thời gian thực hiện công chứng kéo dài từ 2 đến 10 ngày làm việc, không tính thời gian xác minh, niêm yết thông báo và nhận kết quả niêm yết.

Mời bạn xem thêm bài viết:

• Thủ tục chứng thực di chúc tại UBND xã diễn ra thế nào?
• Thủ tục làm sổ đỏ đất thừa kế không di chúc năm 2024
• Mẫu chứng thực di chúc mới năm 2024

Câu hỏi thường gặp: