Tiền phúng viếng có phải là di sản thừa kế không?

Tiền phúng điếu là gì?

Văn hóa cúng điếu đã tồn tại từ lâu trong đám tang người Việt, với việc khách đến viếng thường gửi tặng phong bì, vòng hoa, trái cây, liễn cúng,… Phúng điếu là từ Hán Việt, mang nghĩa là mang lễ vật đến cúng người chết, đồng thời thăm hỏi, an ủi và chia sẻ cùng tang gia về cả vật chất lẫn tinh thần.

Theo nghĩa Hán Việt:

• “Phúng” nghĩa là những lễ vật mang viếng người chết, bao gồm hoa quả, nhang đèn, hoa viếng, phong bì phúng điếu,… Những lễ vật này thể hiện sự kính trọng và mong muốn giúp đỡ tang gia vượt qua nỗi mất mát.
• “Điếu” nghĩa là việc người còn sống đến thăm viếng gia đình có tang sự. Mặc dù người chết đã được khâm liệm, nhưng việc điếu được xem như lần gặp cuối cùng với người mất, mong linh hồn họ sớm về nơi an nghỉ cuối cùng và an ủi, động viên người thân vượt qua đau thương.

Phúng điếu thể hiện tinh thần tương thân, tương ái và tương trợ giữa con người với nhau. Như vậy, tiền phúng điếu là lễ vật mang đến để viếng người chết, thể hiện sự kính trọng của người đi viếng gửi đến tang gia.

Tiền phúng viếng có phải là di sản thừa kế không?

Theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015, di sản thừa kế bao gồm tài sản riêng của người đã qua đời và phần tài sản của người đó trong tài sản chung với người khác. Thời điểm mở thừa kế được xác định là thời điểm người có tài sản qua đời, theo khoản 1 Điều 611 Bộ luật Dân sự 2015.

Di sản thừa kế gồm:

• Tài sản riêng của người chết: tài sản có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân (đối với người có vợ/chồng) hoặc tài sản thuộc sở hữu riêng của một người (không có vợ/chồng).
• Phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác: phần tài sản chung theo phần trong khối tài sản chung với vợ/chồng hoặc với người khác.

Vì vậy, tiền phúng điếu tại lễ tang không phải là di sản thừa kế. Tiền phúng điếu được nhận sau thời điểm mở thừa kế (sau thời điểm người qua đời), nên không phải là tài sản của người đã mất và không được coi là di sản thừa kế.

Tìm hiểu thêm: Mẫu di chúc thừa kế

Xử lý tiền phúng điếu như thế nào cho đúng luật?

Để xử lý tiền phúng điếu đúng luật, cần tuân theo các quy định pháp lý và quy trình cụ thể. Tiền phúng điếu phải được ghi nhận đầy đủ, rõ ràng trong sổ sách và báo cáo tài chính của tổ chức hoặc cá nhân nhận tiền. Nếu tiền phúng điếu là của một tổ chức, việc sử dụng số tiền này cần tuân thủ quy định về mục đích sử dụng theo quy định của tổ chức và pháp luật hiện hành. Đối với cá nhân, tiền phúng điếu không nên được sử dụng cho mục đích cá nhân mà cần phải công khai và minh bạch. Đồng thời, việc báo cáo và lưu giữ chứng từ liên quan là cần thiết để đảm bảo sự minh bạch và hợp pháp trong quản lý tài chính.

Theo Điều 658 Bộ luật Dân sự 2015, các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự ưu tiên như sau:

• Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng.
• Tiền cấp dưỡng còn thiếu.
• Chi phí cho việc bảo quản di sản.
• Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ.
• Tiền công lao động.
• Tiền bồi thường thiệt hại.
• Thuế và các khoản phải nộp khác vào ngân sách nhà nước.
• Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân.
• Tiền phạt.
• Các chi phí khác.

Theo quy định này, chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng được ưu tiên thanh toán đầu tiên khi thực hiện các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế.

Do đó, khoản tiền phúng điếu sẽ được sử dụng trước hết để thanh toán các chi phí cho việc mai táng người chết. Sau khi đã chi trả các chi phí mai táng, số tiền còn lại sẽ thuộc về gia đình người chết. Việc sử dụng khoản tiền phúng điếu còn dư này sẽ do các thành viên trong gia đình tự thỏa thuận và quyết định sao cho phù hợp.

Mời bạn xem thêm:

• Thứ tự ưu tiên thanh toán khi thừa kế theo quy định mới
• Thủ tục miễn thuế thu nhập cá nhân khi có thu nhập từ chuyển nhượng, thừa kế, quà tặng là bất động sản
• Mẫu di chúc thừa kế cập nhật mới năm 2024

Câu hỏi thường gặp: