Hiểu như thế nào là cụm công nghiệp, khu công nghiệp?
Cụm công nghiệp và khu công nghiệp đều là các định nghĩa quan trọng trong lĩnh vực phát triển kinh tế công nghiệp của một quốc gia. Tuy có nhiều điểm tương đồng, nhưng mỗi khái niệm lại mang những đặc điểm và mục tiêu phát triển riêng biệt, dựa vào bối cảnh và mục đích cụ thể của từng địa phương.
Theo Điều 2 Nghị định 68/2017/NĐ-CP, cụm công nghiệp được định nghĩa là một địa điểm đặc biệt, tập trung vào việc sản xuất và cung cấp các dịch vụ liên quan đến sản xuất công nghiệp. Điểm đặc biệt của cụm công nghiệp là sự tập trung và chuyên nghiệp, với ranh giới địa lý xác định, không có dân cư sinh sống. Mục tiêu của cụm công nghiệp là thu hút và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, và tổ hợp tác trong quá trình đầu tư và sản xuất kinh doanh. Quy mô diện tích của cụm công nghiệp được giới hạn trong khoảng từ 10 đến 75 ha, tùy thuộc vào đặc điểm của từng loại cụm công nghiệp, với sự linh hoạt đối với các khu vực địa lý khó khăn như huyện miền núi và các làng nghề.
Trong khi đó, theo Điều 2 Nghị định 35/2022/NĐ-CP, khu công nghiệp là một khu vực chuyên biệt có ranh giới địa lý xác định, tập trung chủ yếu vào sản xuất hàng công nghiệp và cung ứng các dịch vụ hỗ trợ cho sản xuất công nghiệp. Mặc dù không có sự nhấn mạnh về việc thu hút các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, nhưng mục tiêu chính của khu công nghiệp vẫn là tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động sản xuất công nghiệp. Khác biệt chính giữa khu công nghiệp và cụm công nghiệp nằm ở mức độ chuyên biệt và sự tập trung vào sản xuất công nghiệp trong trường hợp của khu công nghiệp.
Tổng hợp lại, dù có những điểm tương đồng về khái niệm và mục tiêu, cụm công nghiệp và khu công nghiệp vẫn là hai định dạng khác nhau, phản ánh sự đa dạng và linh hoạt trong phát triển kinh tế công nghiệp của một quốc gia. Qua đó, việc hiểu rõ và áp dụng chính sách phát triển phù hợp với từng loại hình này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
>>>Xem ngay: hợp đồng vay và cho vay chứng khoán
Phân biệt khu công nghiệp và cụm công nghiệp
Một trong những ưu điểm của các cụm công nghiệp là sự tập trung và chuyên môn hóa. Đây là nơi các doanh nghiệp có thể chia sẻ nguồn lực, kinh nghiệm và cơ sở hạ tầng, từ đó tạo ra sự hiệu quả cao trong sản xuất và kinh doanh. Ngoài ra, việc tập trung các doanh nghiệp cùng ngành hoặc liên ngành tại cùng một khu vực còn tạo ra cơ hội hợp tác, liên kết và phát triển toàn diện cho các doanh nghiệp.
Trong Nghị định 68/2017/NĐ-CP, các điều khoản được đưa ra nhằm khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh, đặc biệt là những doanh nghiệp có tiềm năng gây ô nhiễm hoặc nguy cơ gây ô nhiễm. Điều này là một bước quan trọng trong việc quản lý và bảo vệ môi trường, đồng thời thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
Được đề cập rõ trong khoản 1 Điều 3 của Nghị định 68/2017/NĐ-CP, các lĩnh vực, ngành nghề cụ thể được khuyến khích di dời vào cụm công nghiệp bao gồm:
– Các cơ sở sản xuất, kinh doanh gây ô nhiễm hoặc có nguy cơ gây ô nhiễm trong làng nghề, khu dân cư, đô thị và các cơ sở sản xuất khác cần di dời vào cụm công nghiệp.
– Sản xuất sản phẩm, phụ tùng, lắp ráp và sửa chữa máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất nông nghiệp, nông thôn.
– Sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc danh mục ưu tiên phát triển được Chính phủ ban hành.
– Sản xuất các sản phẩm tiêu dùng, sử dụng nguyên liệu tại chỗ, lao động ở địa phương.
– Các ngành, nghề, sản phẩm có tiềm năng phát triển của địa phương, vùng và các lĩnh vực, ngành, nghề khác phù hợp với quy hoạch phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp của địa phương.
– Công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản.
Các tổ chức và cá nhân đầu tư sản xuất, kinh doanh trong cụm công nghiệp được ưu tiên xem xét ưu đãi, hỗ trợ đầu tư. Điều này thể hiện sự chăm sóc của nhà nước đối với các doanh nghiệp có ý định phát triển trong lĩnh vực công nghiệp, đồng thời thúc đẩy quá trình di dời, tập trung sản xuất và làm sạch môi trường.
Tóm lại, việc khuyến khích các cơ sở sản xuất, kinh doanh di dời vào cụm công nghiệp không chỉ giúp tập trung nguồn lực và tăng cường hiệu suất sản xuất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững của đất nước.
Qua đó, có thể phân biệt khu công nghiệp và cụm công nghiệp qua các tiêu chí sau đây:
Tiêu chí | Khu công nghiệp | Cụm công nghiệp |
Khái niệm | Khu công nghiệp là khu vực có ranh giới địa lý xác định, chuyên sản xuất hàng công nghiệp và cung ứng dịch vụ cho sản xuất công nghiệp. (khoản 1 Điều 2 Nghị định 35/2022/NĐ-CP ) | Cụm công nghiệp là nơi sản xuất, thực hiện các dịch vụ cho sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, có ranh giới địa lý xác định, không có dân cư sinh sống, được đầu tư xây dựng nhằm thu hút, di dời các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, tổ hợp tác vào đầu tư sản xuất kinh doanh (khoản 1 Điều 2 Nghị định 68/2017/NĐ-CP) |
Diện tích | Không có quy định cụ thể về diện tích tối đa hay tối thiểu của khu công nghiệp Các KCN hoàn toàn có thể được mở rộng khi đáp ứng các yêu cầu về quy hoạch phát triển đã được phê duyệt. | Diện tích tối đa là 75 ha, Diện tích tối thiểu là 10 ha Với cụm công nghiệp thuộc các huyện miền núi hay cụm công nghiệp làng nghề thì diện tích tối thiểu không dưới 5 ha. |
Doanh nghiệp hoạt động | Chủ yếu là các doanh nghiệp lớn – phục vụ sản xuất công nghiệp | Tập trung các doanh nghiệp vừa và nhỏ, sản xuất công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp là chủ yếu. Chủ yếu là ngành công nghiệp chế biến nông lâm thủy sản |
Chức năng | Sản xuất công nghiệp và dịch vụ phục vụ sản xuất công nghiệp. Không có các hoạt động sản xuất nông lâm ngư nghiệp | Sản xuất sản phẩm – phụ tùng cho máy móc, thiết bị phục vụ nông nghiệp |
Điều kiện thành lập | Quy hoạch xây dựng KCN được Chính phủ phê quyệt; có hệ thống cơ chế, chính sách toàn diện; có cơ sở hạ tầng đồng bộ. | Quy hoạch xây dựng cụm công nghiệp phải được nhà nước phê duyệt; Có chủ đầu tư xây dựng hạ tầng; Có khả năng lấp đầy 30% doanh nghiệp sau 1 năm thành lập. |
Đối với doanh nghiệp chế xuất | Doanh nghiệp chế xuất được phép thành lập và hoạt động bên trong khu công nghiệp | Không được phép hoạt động bên trong cụm công |
Điều kiện thành lập cụm công nghiệp năm 2024 là gì?
Các cụm công nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết vấn đề về lao động và phát triển kỹ thuật. Bằng việc tạo ra các cơ hội việc làm và đào tạo nghề cho người lao động địa phương, các cụm công nghiệp không chỉ giúp cải thiện mức sống mà còn đóng góp vào việc nâng cao trình độ công nghệ và kỹ thuật của nguồn lao động, từ đó tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Theo quy định tại Điều 10 của Nghị định 68/2017/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 của Nghị định 66/2020/NĐ-CP, việc thành lập và mở rộng cụm công nghiệp đòi hỏi tuân thủ một số điều kiện cụ thể nhằm đảm bảo tính bền vững và hiệu quả trong quản lý và phát triển khu vực công nghiệp.
Trước hết, để thành lập cụm công nghiệp, phải đảm bảo rằng cụm công nghiệp đó đã được tính đến trong phương án phát triển cụm công nghiệp của tỉnh và đã được phê duyệt. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lập kế hoạch và quy hoạch đúng đắn trong quản lý và phát triển nguồn lực đất đai, từ đó tạo ra môi trường đầu tư ổn định và bền vững cho các doanh nghiệp.
Thứ hai, để đảm bảo việc xây dựng và vận hành cụm công nghiệp diễn ra một cách hiệu quả, các doanh nghiệp hoặc hợp tác xã tham gia phải có tư cách pháp lý, năng lực và kinh nghiệm đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật hoặc được giao nhiệm vụ tương tự. Điều này nhấn mạnh vai trò của các đối tác doanh nghiệp và tổ chức xã hội trong việc xây dựng và quản lý cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong cụm công nghiệp.
Cuối cùng, trong trường hợp mở rộng cụm công nghiệp, ngoài các điều kiện như diện tích phù hợp và hạ tầng kỹ thuật hoàn thiện, còn cần phải đảm bảo rằng tỷ lệ lấp đầy và nhu cầu thuê đất công nghiệp đạt mức đủ cao. Điều này nhằm đảm bảo rằng mở rộng cụm công nghiệp sẽ mang lại lợi ích kinh tế và xã hội cho khu vực, đồng thời không gây ra tình trạng thừa đất hoặc lãng phí nguồn lực.
Tóm lại, việc đề ra các điều kiện cụ thể và rõ ràng trong việc thành lập và mở rộng cụm công nghiệp là cần thiết để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững của các dự án công nghiệp, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững của kinh tế địa phương và quốc gia.
Mời bạn xem thêm:
- Mẫu đơn yêu cầu xử lý vi phạm sở hữu công nghiệp mới năm 2024
- Hồ sơ chuyển nhượng quyền sở hữu công nghiệp gồm những gì?
- Thủ tục tách đơn đăng ký sở hữu công nghiệp
Câu hỏi thường gặp
– Có trong phương án phát triển cụm công nghiệp nằm trong quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt;
– Có doanh nghiệp, hợp tác xã có tư cách pháp lý, có năng lực, kinh nghiệm đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật;
– Trong trường hợp địa bàn cấp huyện đã thành lập cụm công nghiệp thì tỷ lệ lấp đầy trung bình của các cụm công nghiệp đạt trên 50% hoặc tổng quỹ đất công nghiệp chưa cho thuê của các cụm công nghiệp nhỏ hơn 50 ha.
– Không vượt quá 75 ha, có quỹ đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn cấp huyện;
– Có doanh nghiệp, hợp tác xã có tư cách pháp lý, có năng lực, kinh nghiệm đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật hoặc đơn vị được giao nhiệm vụ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật;
– Đạt tỷ lệ lấp đầy ít nhất 60% hoặc nhu cầu thuê đất công nghiệp trong cụm công nghiệp vượt quá diện tích đất công nghiệp hiện có của cụm công nghiệp;
– Hoàn thành xây dựng, đưa vào vận hành thường xuyên các công trình hạ tầng kỹ thuật chung theo quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt.