Hướng xử lý hành vi xúc phạm danh dự nhân phẩm người khác
Xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác là hành vi nhằm vào sự tự trọng, phẩm giá và sự tôn nghiêm của cá nhân mà không có cơ sở hợp lý, dẫn đến ảnh hưởng tiêu cực đến danh tiếng và tâm lý của người bị xúc phạm. Đây là một hành vi xâm phạm vào quyền tự do cá nhân và gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống và tinh thần của người bị hại.
Xử phạt hành chính
Theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, những hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên mạng xã hội hoặc các phương tiện truyền thông khác có thể bị xử phạt hành chính một cách nghiêm khắc. Các hình thức phạt được quy định cụ thể như sau:
1. Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng:
– Có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác.
2. Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng:
– Có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ.
3. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng:
– Đối với hành vi lăng mạ, chì chiết, xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.
4. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng:
– Tiết lộ hoặc phát tán tư liệu, tài liệu thuộc bí mật đời tư của thành viên gia đình nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
– Sử dụng các phương tiện thông tin nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm thành viên gia đình.
– Phổ biến, phát tán tờ rơi, bài viết, hình ảnh nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nạn nhân.
Ngoài việc áp dụng biện pháp phạt tiền, Nghị định cũng quy định các biện pháp khắc phục hậu quả để bảo vệ quyền lợi và nhân phẩm của người bị xúc phạm. Điều này bao gồm:
– Buộc xin lỗi công khai khi nạn nhân yêu cầu.
– Buộc thu hồi tư liệu, tài liệu, tờ rơi, bài viết, hình ảnh đối với hành vi xúc phạm nhất định.
Những quy định này không chỉ nhắc nhở mọi người về trách nhiệm và tôn trọng nhân phẩm của người khác trên mạng xã hội mà còn cung cấp cơ chế pháp lý để ngăn chặn và xử lý những hành vi vi phạm một cách rõ ràng và hiệu quả. Điều này giúp tạo ra một môi trường trực tuyến lành mạnh, văn minh và an toàn hơn cho tất cả các thành viên trong xã hội.
Truy cứu trách nhiệm hình sự
Hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác không chỉ là vi phạm đạo đức xã hội mà còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các quy định rõ ràng trong Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 của Việt Nam. Cụ thể, có hai tội danh chính liên quan đến việc này: Tội làm nhục người khác và Tội vu khống.
Thứ nhất, Tội làm nhục người khác theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 có các khung hình phạt như sau:
– Khung 1: Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm: Áp dụng cho hành vi xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác.
– Khung 2: Phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm:
– Phạm tội 02 lần trở lên;
– Đối với 02 người trở lên;
– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
– Đối với người đang thi hành công vụ;
– Đối với người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, chữa bệnh cho mình;
– Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
– Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.
– Khung 3: Phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
– Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
– Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Thứ hai, Tội vu khống quy định tại Điều 156 Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung 2017 có các khung hình phạt như sau:
– Khung 1: Phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng: Áp dụng cho hành vi bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác; bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.
– Khung 2: Phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:
– Có tổ chức;
– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
– Đối với 02 người trở lên;
– Đối với ông, bà, cha, mẹ, người dạy dỗ, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh cho mình;
– Đối với người đang thi hành công vụ;
– Sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội;
– Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
– Vu khống người khác phạm tội rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng.
– Khung 3: Phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:
– Vì động cơ đê hèn;
– Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỉ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
– Làm nạn nhân tự sát.
Người phạm tội trong các trường hợp này cũng có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Việc áp dụng các quy định hình sự như vậy không chỉ nhằm đảm bảo tính pháp lý mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tôn trọng danh dự, nhân phẩm của mỗi cá nhân trong xã hội, đồng thời cũng là sự bảo vệ quyền lợi của người bị xúc phạm. Các biện pháp này cũng hướng tới mục tiêu xây dựng một cộng đồng mạng và xã hội văn minh, an toàn và công bằng hơn.
Xem thêm: Mẫu tờ khai (mẫu đơn) xin cấp lại giấy chứng tử
Mẫu đơn khởi kiện xúc phạm danh dự nhân phẩm
Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm có quyền và nên lập đơn tố cáo, gửi đến cơ quan có thẩm quyền để được giải quyết. Quá trình này không chỉ giúp người bị hại được bảo vệ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục cộng đồng về việc sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm và tôn trọng đến nhân phẩm của người khác. Tải xuống Mẫu đơn khởi kiện xúc phạm danh dự nhân phẩm tại đây
Câu hỏi thường gặp
Danh dự là sự tôn trọng, đánh giá của xã hội đối với một người dựa trên các giá trị đạo đức, tinh thần của người đó.
Nhân phẩm là toàn bộ phẩm chất mà mỗi người có được, được hiểu là giá trị tư tưởng, tính cách của một người.
Danh dự, nhân phẩm là những giá trị vô hình gắn liền với nhân thân của con người, được pháp luật tôn trọng và bảo vệ.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 34 Bộ luật Dân sự Quyền được bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.