Hiện nay có những hình thức xử lý kỷ luật nào đối với người lao động?
Xử lý kỷ luật sa thải người lao động là một biện pháp cuối cùng và nghiêm trọng mà người sử dụng lao động (công ty, tổ chức) thực hiện để chấm dứt mối quan hệ lao động với nhân viên do vi phạm các quy định, nội quy, hoặc luật pháp liên quan. Quyết định sa thải thường được đưa ra sau khi đã tiến hành các bước quy trình xử lý kỷ luật một cách cẩn thận. Điều này bao gồm sự xác nhận rõ ràng về hành vi vi phạm của người lao động, tổ chức họp xử lý kỷ luật để đảm bảo quy trình công bằng và minh bạch, và sau đó ban hành quyết định xử lý kỷ luật.
Theo Điều 124 của Bộ luật Lao động 2019, việc xử lý kỷ luật lao động được quy định cụ thể như sau:
- Khiển trách: Đây là một biện pháp kỷ luật nhẹ, thường được áp dụng khi nhân viên vi phạm một cách nhẹ nhàng và không tạo ra hậu quả nghiêm trọng cho tổ chức hoặc công ty.
- Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng: Đối với các trường hợp vi phạm nhất định, công ty có thể quyết định tạm ngưng việc tăng lương cho nhân viên trong một khoảng thời gian nhất định, không vượt quá 6 tháng.
- Cách chức: Đây là biện pháp mạnh mẽ hơn, được áp dụng khi vi phạm của nhân viên là nghiêm trọng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của tổ chức.
- Sa thải: Đây là hình phạt cao nhất, thường được áp dụng khi vi phạm của nhân viên là nghiêm trọng và không thể chấp nhận được, không thể tiếp tục duy trì mối quan hệ lao động giữa nhân viên và tổ chức.
Với 04 hình thức kỷ luật này, người sử dụng lao động có cơ sở pháp lý để tiến hành xử lý kỷ luật đối với nhân viên khi cần thiết, nhằm đảm bảo quyền lợi và hoạt động hiệu quả của tổ chức.
>>>Xem thêm: Quy trình thương lượng tập thể
Áp dụng hình thức kỷ luật sa thải trong trường hợp nào?
Các lý do phổ biến dẫn đến quyết định sa thải có thể bao gồm các vi phạm nghiêm trọng như trộm cắp, gian lận, hành vi không đạo đức, vi phạm an toàn lao động hoặc bất kỳ hành vi nào ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của tổ chức. Chi tiết điều này được pháp luật quy định như sau:
Theo Điều 125 của Bộ luật Lao động 2019, hình thức xử lý kỷ luật sa thải được áp dụng trong các trường hợp sau đây:
- Hành vi nghiêm trọng: Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc. Đây là những hành vi vi phạm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến uy tín và an toàn của tổ chức.
- Tiết lộ bí mật và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ hoặc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động. Điều này gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản và lợi ích của tổ chức.
- Tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật: Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức, nhưng lại tái phạm trong thời gian chưa được xóa kỷ luật theo quy định.
- Tự ý bỏ việc không lý do chính đáng: Người lao động tự ý bỏ việc trong khoảng thời gian 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày, mà không có lý do chính đáng.
Trong trường hợp có lý do chính đáng như thiên tai, hỏa hoạn, bản thân hoặc thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền, thì người lao động sẽ không bị xử lý kỷ luật sa thải.
Những điều khoản này giúp đảm bảo tính công bằng và trật tự trong quản lý lao động, đồng thời khẳng định sự nghiêm túc và quyết liệt trong việc bảo vệ quyền và lợi ích của cả nhân viên và tổ chức.
Trình tự xử lý kỷ luật sa thải người lao động năm 2024
Quy trình và điều kiện cụ thể để sa thải người lao động thường được quy định rõ trong pháp luật lao động và các quy định nội bộ của tổ chức. Điều này nhằm đảm bảo tính công bằng và tuân thủ luật pháp trong quá trình xử lý kỷ luật, đồng thời bảo vệ quyền lợi cả của người lao động và tổ chức.
Theo hướng dẫn mới nhất về trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật như được quy định tại Điều 70 của Nghị định 145/2020/NĐ-CP, việc xử lý sa thải người lao động sẽ diễn ra theo các bước sau:
Bước 1: Xác nhận hành vi vi phạm của người lao động
- Nếu hành vi vi phạm xảy ra ngay tại thời điểm xảy ra: Người sử dụng lao động lập biên bản vi phạm và thông báo cho tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, hoặc người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi.
- Nếu hành vi vi phạm phát hiện sau thời điểm xảy ra: Người sử dụng lao động thu thập chứng cứ chứng minh lỗi của người lao động.
Bước 2: Tổ chức họp xử lý kỷ luật lao động
- Thông báo trước ít nhất 05 ngày về nội dung, thời gian, địa điểm cuộc họp.
- Cuộc họp diễn ra đầy đủ các thành phần hoặc một số thành phần bắt buộc tham dự. Nội dung cuộc họp được lập thành biên bản và có chữ ký của người tham dự.
Bước 3: Ban hành quyết định xử lý kỷ luật
- Trong thời hiệu quy định, người có thẩm quyền xử lý kỷ luật lao động ban hành quyết định.
- Người có thẩm quyền xử lý kỷ luật là người có thẩm quyền giao kết hợp đồng lao động bên phía người sử dụng lao động hoặc người được quy định cụ thể trong nội quy lao động.
Bước 4: Thông báo công khai quyết định xử lý kỷ luật
- Quyết định xử lý kỷ luật được gửi đến người lao động, người đại diện theo pháp luật của người lao động chưa đủ 15 tuổi và tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở.
Những bước này nhằm đảm bảo tính công bằng và minh bạch trong quá trình xử lý kỷ luật, đồng thời giữ vững trật tự và kỷ luật lao động trong tổ chức.
Tìm hiểu thêm bài viết:
- Thay đổi nơi làm việc có cần cấp lại giấy phép lao động không?
- Có mấy hình thức giao kết hợp đồng lao động?
- Trường hợp nào là đương nhiên chấm dứt hợp đồng lao động?
Câu hỏi thường gặp
Theo quy định tại tại khoản 1 điều 123 luật lao động; thì ” Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 06 tháng kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính; tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động là 12 tháng.”
– Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.
– Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.
– Không được xử lý kỷ luật lao động đối với NLĐ đang trong thời gian sau đây: Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động; đang bị tạm giữ, tạm giam; đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm; người lao động nữ mang thai và NLĐ nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
